آلودگی هوا؛ نتیجه بیتوجهی مطلق حاکمیت به جان مردم
میزان آلایندگی هوا باز هم کشور را به مرز تعطیلی کشانده است. این وضعیت نتیجه بیتوجهی مطلق حاکمیت به جان مردم است؛ مردمی که باید تاوان ناتوانی در توسعه ناوگان حملونقل عمومی، بنزین بیکیفیت، ترافیک و افزایش مصرف بنزین را با جان خود بدهند. در غیر این صورت، در این سالها حداقل باید سرعت نوسازی و میزان تولید این نوع خودروها افزایش پیدا میکرد.
به گزارش پایگاه خبری اسب بخار، بیتوجهی و بیتفاوتی به ناوگان حملونقل عمومی، کاهش سفارشگذاری و توجه صرف به تولید خودروهای تجاریتر اعم از سواری، پیکاپ و سنگینباری، در کنار افزایش قیمت خودروهای حملونقل مسافری باعث شده است که از یکسو، فرهنگ استفاده از خودروهای تکسرنشین از یک مسأله اشتباه به یک امر و حق عادی برای افراد بدل شود و از سوی دیگر، منجر به افزایش آلایندگی و مصرف بنزین شود.
گرانی شدید خودروهای حملونقل عمومی
بنابر آخرین آمار، قیمت اتوبوسهای روز اروپا با برندهای معتبر بین ۲۴۰ هزار یورو تا ۳۶۰ هزار یورو است. قیمت اتوبوسهای کارکرده اروپایی بین ۱۲۰ هزار یورو تا ۱۸۰ هزار یورو است؛ قیمتی که با توجه به انواع و اقسام مالیات، تعرفه و عوارض، بسیار بیشتر از قیمت پایه تمام میشود.
آنگونه که فعالان این صنعت اعلام میکنند، قیمت اتوبوسهای فرسوده برای اسقاط نیز ۲ تا ۳ میلیارد تومان است. قیمت اتوبوسهای کارکرده که قابل فعالیت در مسیرهای کوتاه زیر ۵۰۰ کیلومتر هستند، ۴ تا ۶ میلیارد تومان محاسبه میشود. قیمت اتوبوسهای قابل فعالیت در مسیرهای طولانی ۱۰ الی ۳۰ میلیارد تومان است. این موضوع باعث سخت شدن خرید اتوبوس و کاهش سرمایهگذاری در این حوزه شده است. تداوم این روند میتواند هزینه حملونقل برای شهروندان را بالا برده و منجر به تشدید فرسودگی اتوبوسها شود.
۱۴ هزار اتوبوس فرسوده بینشهری
«بر اساس آییننامه اجرایی ماده ۸ قانون هوای پاک، سن فرسودگی اتوبوسها ۱۵ سال تعریف شده است. در حال حاضر ۱۴۰۴۵ دستگاه اتوبوس فعال بینشهری در بخش مسافری وجود دارد که متوسط عمر آنها ۱۴.۸۹ سال است و ۶۴۴۸ دستگاه از آنها سن بیش از ۱۵ سال دارند. با این وجود، درصد فرسودگی ناوگان اتوبوسی ۴۶ درصد است. به همین ترتیب، برای ناوگان مینیبوسی و سواری کرایه، سن فرسودگی ۱۲ سال تعیین شده؛ در بخش مینیبوسی ۳۰۲۵۱ دستگاه ناوگان با متوسط عمر ۲۷.۹۵ سال فعال هستند و ۲۷۶۷۵ دستگاه عمر بالاتر از ۱۲ سال دارند که میزان فرسودگی ناوگان مینیبوسی را به ۹۱ درصد میرساند.»
این در حالی است که بر اساس گزارشها، یک اتوبوس دیزلی قدیمی میتواند به اندازه ۱۰۰ خودروی بنزینی جدید ذرات معلق تولید کند.
ذرات دوده (کربن سیاه) نهتنها سرطانزا هستند، بلکه بر اقلیم نیز تأثیر میگذارند. NOx، بهویژه دیاکسید نیتروژن، عامل اصلی تشکیل اُزن سطح زمین و باران اسیدی و تشدیدکننده بیماریهای تنفسی مانند آسم به شمار میرود؛ خودروهای دیزلی قدیمی مسئول بخش بزرگی از NOx در شهرهای بزرگ هستند. همچنین گوگرد بالا در سوخت (مثلاً ۵۰۰ ppm به بالا) باعث تولید دیاکسید گوگرد (SO₂) و ذرات سولفات میشود.
اینها بخشی از گزارشهایی است که با یک جستوجوی ساده در فضای مجازی قابل دسترسی است. به بیان دیگر، همانطور که یک شهروند عادی بهراحتی میتواند به این آمار دست پیدا کند، مسئولان و متولیان نیز بهراحتی میتوانند این کار را انجام دهند. ضمن اینکه عمده آمار در ایران توسط نهادهای حاکمیتی تهیه و منتشر میشود. بنابراین، اظهار بیاطلاعی از این وضعیت نهتنها توجیهکننده نیست، بلکه بهطور کلی نشانه بیتفاوتی به سرنوشت مردم و همچنین بیکفایتی متولیان است.
واقعیت این است که مشکل آلودگی هوا که علل متعددی برای آن ذکر میشود، محصول یک سال و دو سال و این دولت و آن دولت نیست، بلکه مشکلی حاد است که سالیان سال است بلای جان شهروندان شده است.
در این شرایط، دیوان محاسبات طبق گزارشی اعلام کرده است که وزارت صمت از محل مجوز بند «ت» تبصره ۹ قانون بودجه سال مذکور، اقدام به صدور مجوز واردات خودروهای برقی و هیبریدی نکرده و حقوق ورودی که بر اساس این قانون میتوانست برای خودروهای برقی ناوگان عمومی نیم واحد درصد، خودروهای برقی سایر متقاضیان ۴ واحد درصد و برای خودروهای هیبریدی ۱۵ واحد درصد تعیین شود، مطابق آییننامهها و قوانین سنوات قبل محاسبه شده است. بهرهگیری از این ظرفیت قانونی مصوب مجلس میتوانست تأثیرات مثبتی بر کاهش مصرف سوخت و کاهش آلودگی هوا داشته باشد.
با این حال، حتا بهرغم تصویب قانون، در این سالها هیچ تصمیم یا اقدام خاص و تأثیرگذاری که منجر به تغییر شرایط و بهبود اوضاع شود دیده نمیشود. نهایتاً تمام سعی و تلاش در آمارسازی و عددسازی از واردات خلاصه میشود، اما اثر آن دیده نمیشود. در این میان، مسئولان فقط شعار میدهند و مردم جان میدهند.
آلایندگی هوا آلودگی هوا بنزین حمل و نقل عمومی
source