به گزارش خبرنگار پرشین خودرو، با قطعی شدن طرح «بنزین سه‌نرخی»، نگاه‌ها بار دیگر به سمت بازار خودرو چرخیده و پرسش اصلی این است که این تصمیم چه اثری بر قیمت‌ها خواهد داشت؟ گمانه‌زنی‌ها و شایعات فراوانی درباره افزایش قیمت سوخت مطرح بود و اکنون با تأیید رسمی دولت، معادلات بازار خودرو وارد مرحله‌ای تازه و البته مبهم شده است.
شش سال پس از افزایش سه‌برابری قیمت بنزین، بار دیگر موضوع اصلاح قیمت‌ها در دستور کار دولت قرار گرفته است؛ اقدامی که به‌جز دلایلی چون ناترازی مصرف و آلودگی، به‌طور جدی ریشه در فشار مالی ناشی از یارانه سنگین سوخت دارد.
هفته گذشته و پس از نشست مشترک ستاد تنظیم بازار و شورای‌عالی انرژی، سخنگوی دولت اعلام کرد که طرح بنزین سه‌نرخی با هدف مدیریت مصرف، کاهش قاچاق و تأمین منابع مالی برای توسعه حمل‌ونقل عمومی اجرایی می‌شود. او توضیح داد سهمیه ۶۰ لیتری با نرخ ۱۵۰۰ تومان و سهمیه ۱۰۰ لیتری با نرخ ۳۰۰۰ تومان بدون تغییر خواهند بود و مصرف بالاتر با نرخ بالاتری محاسبه خواهد شد.
هرچند زمان دقیق اجرای این سیاست هنوز اعلام نشده است، اما برخی منابع از آغاز اجرای نرخ سوم در مناطق آزاد و برای خودروهای لوکس خبر داده‌اند؛ نرخی که بین ۵۰۰۰ تا ۷۵۰۰ تومان عنوان می‌شود.
طبق اعلام مسئولان، اصلاح ساختار قیمتی سوخت می‌تواند بخشی از فشار بودجه‌ای ناشی از یارانه انرژی را کاهش داده و به عدالت در توزیع یارانه‌ها کمک کند. آخرین تجربه افزایش قیمت بنزین نیز به آبان ۱۳۹۸ بازمی‌گردد؛ تصمیمی که تبعات تورمی آن به سرعت اقتصاد کشور را تحت‌تأثیر قرار داد.
افزایش قیمت بنزین؛ مدیریت ناترازی یا تشدید تورم؟
کارشناسان دیدگاه‌های متفاوتی درباره اثر این تصمیم دارند. برخی آن را ضروری برای کنترل مصرف و مبارزه با قاچاق می‌دانند، اما گروهی دیگر هشدار می‌دهند که فشار تورمی آن به‌ویژه بر خانوارهای کم‌درآمد سنگین خواهد بود.
طبق گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس، هر ۱۰ درصد افزایش قیمت بنزین می‌تواند به‌طور میانگین ۱.۵۴ درصد نرخ تورم را بالا ببرد؛ زیرا هزینه حمل‌ونقل و تولید دچار افزایش می‌شود.
در نتیجه اعمال نرخ سوم می‌تواند هزینه حمل‌ونقل کالا و خدمات را افزایش دهد و این فشار به قیمت نهایی کالاها منتقل شود.
اثر بنزین سه‌نرخی بر بازار خودرو
تجربه سال‌های گذشته نشان می‌دهد افزایش قیمت بنزین معمولاً بازار خودرو را هم تحت‌تأثیر قرار می‌دهد. مهم‌ترین پیامد، افزایش تقاضا برای خودروهای کم‌مصرف، هیبریدی، برقی و دوگانه‌سوز است. با اجرای این طرح الگوی مصرف تغییر کرده و برآورد می‌شود میانگین مصرف روزانه ۱۰ تا ۱۵ درصد کاهش یابد.
این تغییر رفتار می‌تواند به رشد تقاضا برای خودروهای وارداتی یا مونتاژی با فناوری‌های جدید منجر شود و در ادامه حتی باعث افزایش قیمت آنها گردد.
افت تقاضا برای خودروهای پرمصرف و کاهش قیمت دست‌دوم‌ها
برخی کارشناسان بر این باورند که افزایش قیمت بنزین بدون توسعه زیرساخت‌های حمل‌ونقل عمومی و تسهیل واردات خودروهای کم‌مصرف، تنها فشار بیشتری بر مردم تحمیل می‌کند. با این حال فعالان بازار تاکید دارند که احتمالاً تقاضا برای خودروهای پرمصرف کاهش یافته و این موضوع می‌تواند به افت قیمت نسبی آنها در بازار دست‌دوم منجر شود.
تأثیر افزایش قیمت بنزین بر قیمت تمام‌شده خودرو
در بلندمدت، گرانی بنزین می‌تواند هزینه تولید خودرو را از مسیر افزایش قیمت قطعات، حمل‌ونقل و هزینه‌های جانبی بالا ببرد. در چنین شرایطی افزایش قیمت خودروهای صفر کیلومتر در کارخانه و بازار دور از انتظار نخواهد بود.