از مسافرکشی تا خودروخوابی؛ تصویر تلخ فروپاشی اقتصادی

برخی گزارش‌ها حاکی از آن است که برخی رانندگان تاکسی‌های اینترنتی در ایران به دلیل ناتوانی در تأمین مسکن، در خودروهای خود زندگی می‌کنند. این پدیده، که به «خودروخوابی» معروف شده، نه‌تنها نشان‌دهنده عمق بحران مسکن است، بلکه زنگ خطری برای فروپاشی اقتصادی و نابرابری فزاینده در جامعه به‌شمار می‌رود.

به گزارش پایگاه خبری اسب بخار، در سال‌های اخیر، افزایش بی‌سابقه قیمت مسکن و اجاره‌بها در ایران، همراه با تورم افسارگسیخته و کاهش قدرت خرید، زندگی را برای بسیاری از اقشار کم‌درآمد غیرقابل تحمل کرده است. گزارش‌های میدانی نشان می‌دهد که برخی رانندگان تاکسی‌های اینترنتی، به دلیل ناتوانی در پرداخت اجاره‌های نجومی، مجبور به زندگی در خودروهای خود شده‌اند. این پدیده، که به «خودروخوابی» شهرت یافته است، تصویری تلخ از وضعیت اقتصادی ایران ارائه می‌دهد؛ جایی که حتا قشر زحمتکش، برای تأمین ابتدایی‌ترین نیاز خود یعنی سرپناه، به حاشیه رانده شده‌اند.

خودروخوابی؛ انتخابی از سر ناچاری

براساس گزارش‌های رسانه‌ای، رانندگان تاکسی‌های اینترنتی که در خودروهای خود زندگی می‌کنند، اغلب از اقشار متوسط و پایین جامعه هستند که درآمد ماهانه آن‌ها، کفاف هزینه‌های اجاره خانه را نمی‌دهد. این در حالی است که حداقل هزینه زندگی در تهران، براساس برآوردهای سال ۱۴۰۴، بیش از ۳۶ میلیون تومان در ماه است، که درآمد یک راننده تنها نیمی از این مبلغ را پوشش می‌دهد.

یکی از رانندگان در این خصوص به خبرنگار اسب بخار گفت: «همسر و فرزند من در یکی از شهرستان‌های مرکزی کشور زندگی می‌کنند و از آن‌جایی که در شهرستان شغلی برای من وجود ندارد، مجبور شده‌ام که در تهران با خودروی پراید خود مشغول به کار شوم و شب‌ها را در همین خودرو به سر می‌کنم.»

این رانندگان، که اغلب در پارکینگ‌های عمومی، حاشیه خیابان‌ها، یا مناطق خلوت شهر شب را سپری می‌کنند، با چالش‌هایی مانند ناامنی، کمبود امکانات بهداشتی، و فشار روانی ناشی از بی‌ثباتی مواجه‌اند.

بحران مسکن در ایران، که به گفته کارشناسان ریشه در سیاست‌های اقتصادی ناکارآمد، فساد سیستماتیک و تورم بیش از ۴۰ درصدی دارد، میلیون‌ها نفر را به زیر خط فقر رانده است. براساس گزارش‌های رسمی، بیش از ۵۰ درصد خانوارهای ایرانی در سال ۱۴۰۴ زیر خط فقر مسکن زندگی می‌کنند، به این معنا که بیش از ۳۰ درصد درآمد خود را صرف اجاره یا هزینه‌های مسکن می‌کنند. در تهران، متوسط قیمت هر مترمربع آپارتمان از ۵.۶ میلیون تومان در سال ۱۳۹۶ به ۸۸.۵ میلیون تومان در شهریور ۱۴۰۴ رسیده، که خرید خانه را برای اکثریت مردم به رؤیایی دست‌نیافتنی تبدیل کرده است.

گزارش‌های متعدد از پدیده‌های جدیدی مانند «خوابیدن در قبرستان»، «اجاره پشت‌بام»، و «خوابیدن در اتوبوس‌های شبانه» حکایت دارند، اما خودروخوابی به‌عنوان یکی از دردناک‌ترین نشانه‌های این بحران، نشان‌دهنده عمق نابرابری است. این در حالی است که برخی گزارش‌ها اعلام کرده‌اند که حدود ۳۸ میلیون نفر در ایران در مناطق حاشیه‌ای یا مسکن‌های غیراستاندارد زندگی می‌کنند و خودروخوابی به‌عنوان یکی از هشت نوع بی‌خانمانی، به‌ویژه در کلان‌شهرهایی مانند تهران، در حال گسترش است.

خودروخوابی نه‌تنها سلامت جسمی و روانی رانندگان را تهدید می‌کند، بلکه به افزایش ناامنی، جرم، و نارضایتی اجتماعی دامن زده است. کارشناسان هشدار می‌دهند که تداوم این وضعیت می‌تواند به «انفجار اجتماعی» منجر شود و در نهایت جریانی شدید از آشفتگی اجتماعی ایجاد کند.

در پایان می‌توان اظهار کرد که پدیده خودروخوابی رانندگان تاکسی‌های اینترنتی، زنگ خطری برای فروپاشی اقتصادی و ناکارآمدی سیاست‌های مسکن در ایران است. این وضعیت، که میلیون‌ها نفر را به حاشیه رانده، نیازمند اقدام فوری دولت برای اصلاحات اقتصادی و تأمین سرپناه برای اقشار آسیب‌پذیر است. آیا این هشدارها به سیاست‌گذاری‌های مؤثر منجر خواهد شد، یا خودروخوابی به نمادی دائمی از نابرابری در ایران تبدیل می‌شود؟

خودروخوابی