این روزها شاهد تغییرات مهمی در قوانین و مقررات واردات هستیم که می‌تواند تأثیرات قابل توجهی بر بازار وسایل نقلیه سنگین کشور داشته باشد. جدیدترین خبر در این زمینه، حذف الزام به اخذ مجوز زیست محیطی برای ثبت سفارش واردات کشنده‌های کارکرده و اتوبوس‌های جاده‌ای از سامانه جامع تجارت (Integrated Trade System) است. این خبر که توسط مدیرکل دفتر مقررات صادرات و واردات سازمان توسعه تجارت ابلاغ شده، نشان‌دهنده رویکردی جدید در تسهیل واردات این دسته از وسایل نقلیه است.
چرا این تغییر اهمیت دارد؟
تا پیش از این، واردات کشنده‌ها و اتوبوس‌های کارکرده مستلزم اخذ تاییدیه از سازمان حفاظت محیط زیست بود. این فرآیند گاهی زمان‌بر و پیچیده می‌شد و می‌تواند به عنوان یک مانع در مسیر واردات عمل می‌کرد. حذف این الزام، گامی مهم در جهت تسریع فرآیند واردات (Expediting Import Process) و کاهش بروکراسی (Reducing Bureaucracy) است.
این تصمیم بر اساس مستندات قانونی و مصوبات جدید اتخاذ شده است:
- بند “پ” ماده ۵۹ قانون برنامه هفتم: این بند از قانون برنامه هفتم توسعه، زمینه‌ساز این تغییرات بوده است.
- مصوبه ۵ اسفند ۱۴۰۳ هیأت وزیران: دولت با تصویب این مصوبه، راه را برای حذف الزام مذکور هموار کرده است.
- نامه ۲۲ اسفند ۱۴۰۳ معاونت محیط زیست انسانی سازمان: در این نامه، معاونت محیط زیست انسانی سازمان اعلام کرده است که مطابق ماده ۴ آیین‌نامه اجرایی ماده ۲ قانون هوای پاک، نیازی به اخذ نظر سازمان محیط زیست در فرآیند ثبت سفارش وسایل نقلیه موتوری وجود ندارد.
با این بخشنامه جدید، دیگر نیازی به دریافت تأییدیه محیط زیست برای ثبت سفارش کشنده‌ها و اتوبوس‌های جاده‌ای در سامانه جامع تجارت نیست.
تاثیرات احتمالی بر بازار
حذف این الزام می‌تواند چندین تاثیر مهم بر بازار وسایل نقلیه سنگین داشته باشد:
- تسریع در فرآیند واردات: با حذف یک مرحله مهم اداری، واردات کشنده‌ها و اتوبوس‌ها سریع‌تر انجام خواهد شد. این موضوع می‌تواند به کاهش زمان انتظار (Reduced Waiting Time) برای ورود این وسایل نقلیه به کشور منجر شود.
- افزایش عرضه: با تسهیل واردات، انتظار می‌رود که تعداد بیشتری از کشنده‌ها و اتوبوس‌های کارکرده وارد بازار شوند. افزایش عرضه می‌تواند به تعدیل قیمت‌ها (Price Adjustment) و کاهش نرخ‌های نامتعارف (Decreased Unreasonable Prices) کمک کند.
- جایگزینی ناوگان فرسوده: بخش قابل توجهی از ناوگان حمل و نقل عمومی و باری کشور فرسوده است. تسهیل واردات خودروهای کارکرده (با توجه به محدودیت‌های موجود برای واردات خودروهای نو) می‌تواند به جایگزینی سریع‌تر (Faster Replacement) این ناوگان کمک کند، هرچند که کیفیت و استاندارد این خودروهای وارداتی باید به دقت مورد نظارت قرار گیرد.
- کاهش هزینه‌های حمل و نقل: با افزایش تعداد کشنده‌ها و بهبود وضعیت ناوگان، ممکن است شاهد کاهش هزینه‌های حمل و نقل کالا در کشور باشیم که این موضوع نیز به نفع اقتصاد و مصرف‌کنندگان نهایی خواهد بود.
نکات و ملاحظات
در حالی که حذف این الزام به نفع تسهیل فرآیند واردات است، لازم است به چند نکته مهم نیز توجه شود:
- استانداردهای فنی و ایمنی: با حذف الزام محیط زیست، اهمیت استانداردهای فنی (Technical Standards) و ایمنی (Safety Standards) این خودروهای کارکرده بیش از پیش برجسته می‌شود. باید اطمینان حاصل شود که وسایل نقلیه وارداتی، حتی بدون مجوز محیط زیست، از نظر فنی و ایمنی در وضعیت مطلوبی قرار دارند.
- تاثیر بر هوای پاک: اگرچه این مصوبه بر اساس تفسیر جدیدی از قانون هوای پاک صورت گرفته، اما باید مراقب بود که حذف یک مرحله نظارتی، منجر به ورود خودروهایی با آلایندگی بالا نشود. نظارت بر معاینه فنی و استانداردهای آلایندگی پس از ورود به کشور از اهمیت ویژه‌ای برخوردار خواهد بود.
- شفافیت در اجرا: اجرای صحیح و شفاف این بخشنامه از اهمیت بالایی برخوردار است تا از هرگونه سوء استفاده احتمالی جلوگیری شود.
در مجموع، این بخشنامه می‌تواند گام مثبتی در جهت رفع موانع واردات و نوسازی ناوگان حمل و نقل کشور باشد، مشروط بر اینکه نظارت‌های لازم بر کیفیت و استانداردهای خودروهای وارداتی حفظ شود. بازار در انتظار دیدن تاثیرات عملی این تغییر مهم است.
تسنیم
source