خودرو گذر موقت؛ نمایش ثروت و اختلاف طبقاتی

سال‌ها انحصار در بازار خودرو و تعرفه‌های سنگین برای واردات، ثروتمندان را به سمت استفاده از خودروهای گذر موقت سوق داده است. این خودروها، که با روابط خاص و سرمایه‌های کلان وارد کشور می‌شوند، نه‌تنها به نمایش ثروت تبدیل شده‌اند، بلکه شکاف طبقاتی را در جامعه‌ای که از نبود عدالت در دسترسی به خودروهای باکیفیت رنج می‌برد، عمیق‌تر کرده‌اند.

به گزارش پایگاه خبری اسب بخار، در سال‌های اخیر، خیابان‌های کلان‌شهرهای ایران، به‌ویژه تهران، شاهد تردد خودروهای لوکس گذر موقت با پلاک‌های خاص بوده است. این خودروها، از لامبورگینی و فراری گرفته تا پورشه و بنتلی، اغلب متعلق به افرادی با دارایی‌های کلان و ارتباطات ویژه هستند که از خلأهای قانونی برای ورود موقت این خودروها به کشور بهره می‌برند. براساس قوانین گمرکی، خودروهای گذر موقت می‌توانند برای مدت محدودی (معمولاً ۳ تا ۶ ماه) وارد کشور شوند و پس از آن باید خارج شوند یا تمدید مجوز بگیرند. اما در عمل، برخی که توانایی لازم را دارند، هر چند ماه یک‌بار خودروی جدیدی وارد می‌کنند و به نمایش ثروت خود ادامه می‌دهند.

این پدیده، که در شبکه‌های اجتماعی با تصاویر خودروهای لوکس در خیابان‌های تهران و کیش به شدت بازتاب یافته، به نمادی از نابرابری اقتصادی تبدیل شده است. در حالی که اکثریت مردم به دلیل قیمت‌های نجومی و محدودیت‌های وارداتی، به خودروهای داخلی یا مونتاژی گران‌قیمت و اغلب بی‌کیفیت محدود شده‌اند، این خودروهای لوکس به‌عنوان ابزاری برای خودنمایی در خیابان‌ها تردد می‌کنند.

انحصار و تعرفه‌ها؛ ریشه‌های یک بحران

بازار خودروی ایران سال‌هاست که تحت تأثیر انحصار و سیاست‌های محدودکننده قرار دارد. ممنوعیت واردات خودرو طی چندین سال، همراه با تعرفه‌های گزاف گمرکی و نرخ ارز افزایشی، خرید خودروهای وارداتی را برای بسیاری از مردم غیرممکن کرده است. این وضعیت، که به بهانه حمایت از تولید داخلی و مدیریت منابع ارزی اعمال شده، عملاً بازار را به نفع خودروسازان داخلی و مونتاژکاران محدود کرده است.

در این میان، خودروهای گذر موقت به راهکاری برای ثروتمندان تبدیل شده‌اند تا از این محدودیت‌ها عبور کنند. این افراد، که اغلب دارای ارتباطات قوی در داخل و خارج از کشور هستند، با استفاده از شرکت‌های واسطه یا روابط خاص، خودروهای لوکس را با پلاک گذر موقت وارد می‌کنند. هزینه‌های گزاف این فرآیند، از جمله پرداخت وثیقه‌های سنگین به گمرک، برای این گروه مشکلی ایجاد نمی‌کند، اما برای مردم عادی، حتا تصور چنین امکانی دور از ذهن است.

روابط خاص و دور زدن قوانین

ورود خودروهای گذر موقت نیازمند فرآیندهای پیچیده‌ای است. به گفته برخی منابع، شرکت‌های خاصی با نفوذ در نهادهای گمرکی و بازرگانی، این خودروها را برای مشتریان ثروتمند وارد می‌کنند و حتا پس از پایان مهلت قانونی، با تمدید غیرقانونی مجوزها یا خروج ظاهری خودروها، آن‌ها را در کشور نگه می‌دارند.

نمایش خودروهای لوکس گذر موقت در خیابان‌ها، در شرایطی که بسیاری از مردم توان خرید خودروهای داخلی را هم ندارند، به شکاف طبقاتی دامن زده است. قیمت یک خودروی لوکس گذر موقت، که گاه به چند ده میلیارد تومان می‌رسد، معادل درآمد چندین سال یک کارگر یا کارمند است. این نابرابری، احساس محرومیت و تبعیض را در جامعه تقویت کرده است.

کارشناسان معتقدند که این وضعیت نتیجه سال‌ها انحصار در بازار خودرو و سیاست‌های نادرست اقتصادی است. به جای ایجاد عدالت در دسترسی به خودروهای باکیفیت، سیاست‌های کنونی به نفع اقلیتی ثروتمند عمل کرده و اکثریت را از حقوق اولیه خود محروم کرده است. این در حالی است که آزادسازی عادلانه واردات خودرو، با تعرفه‌های منطقی و نظارت قوی، می‌تواند این شکاف را کاهش دهد.

برای رفع این نابرابری، دولت باید سیاست‌های خود را در بازار خودرو بازنگری کند. کاهش تعرفه‌های گمرکی، آزادسازی تدریجی و نظارت‌شده واردات خودرو و برخورد با رانت‌های موجود در سیستم گذر موقت، می‌تواند به توزیع عادلانه‌تر منابع منجر شود. همچنین، تقویت تولید داخلی باکیفیت و رقابتی، به جای حمایت از انحصار، می‌تواند گزینه‌های بهتری در اختیار مردم قرار دهد.

بازار خودرو خودرو گذر موقت واردات خودرو