تصویب سه‌نرخی شدن گازوئیل توسط هیات وزیران

بر اساس مصوبه تازه هیات وزیران، قیمت گازوئیل در کشور به صورت سه‌نرخی تعیین خواهد شد. این تصمیم در راستای اصلاح ساختار توزیع سوخت و با هدف کنترل مصرف، مقابله با قاچاق و ایجاد انضباط در تخصیص سهمیه سوخت اتخاذ شده است. در این طرح، نرخ یارانه‌ای قبلی حفظ شده، اما دو نرخ دیگر نیز به آن اضافه شده‌اند: یکی نرخ نیمه‌یارانه‌ای و دیگری نرخ آزاد.

جزئیات سه پلکان قیمتی گازوئیل

مطابق با این مصوبه، برای سوخت‌گیری گازوئیل، سه سطح قیمتی در نظر گرفته شده است:

پلکان اول (یارانه‌ای): نرخ ۳۰۰ تومانی فعلی برای گازوئیل همچنان حفظ خواهد شد. این نرخ ویژه استفاده در محدوده شهری و برای سوخت‌گیری تا سقف سهمیه اعتباری است.

پلکان دوم (نیمه‌یارانه‌ای): این نرخ معادل ۵۰ درصد قیمت خرید گازوئیل از پالایشگاه‌ها خواهد بود. شرط اعمال این نرخ، مصرفی است که تا ۴۰ درصد بیشتر از سهمیه اعتباری سند حمل فعال در مسیر باشد.

پلکان سوم (نرخ آزاد): نرخ سوم همان قیمت تمام‌شده خرید گازوئیل از پالایشگاه است. این نرخ برای زمانی اعمال می‌شود که سهمیه پلکان اول و دوم تمام شده یا سند حمل الکترونیکی ارائه نشده باشد.

قیمت احتمالی نرخ سوم گازوئیل چقدر است؟

اگرچه هنوز قیمت رسمی نرخ سوم اعلام نشده است، اما با استناد به صورت‌های مالی شرکت پالایش نفت امام خمینی شازند، قیمت هر لیتر گازوئیل تا پایان شهریور ۱۴۰۳ حدود ۲۴ هزار و ۹۰۰ تومان بوده است. بنابراین می‌توان برآورد کرد که نرخ سوم در حدود ۲۵ هزار تومان باشد. در نتیجه، نرخ دوم (نیمه‌یارانه‌ای) نیز حدود ۱۲ هزار و ۵۰۰ تومان تخمین زده می‌شود.

پیشینه طرح سه‌نرخی شدن گازوئیل

پیش‌زمینه اجرایی این طرح به آبان ۱۴۰۳ بازمی‌گردد؛ زمانی که هیات وزیران تصویب کرد دریافت سوخت مازاد بر سهمیه تا سقف ۳۰۰ تا ۶۰۰ لیتر در ماه، با قیمت خرید از پالایشگاه‌ها امکان‌پذیر باشد. در آن زمان مقرر شد سوخت موردنیاز خودروهای سواری دیزلی نیز به نرخ خرید از پالایشگاه و از طریق سامانه هوشمند سوخت عرضه شود.

همچنین بر اساس ماده ۴۶ قانون برنامه هفتم توسعه، فروش گازوئیل با قیمت خرید پالایشگاهی در دستور کار قرار گرفت. در دی‌ماه ۱۴۰۲ نیز نامه‌ای از سوی معاونت حمل‌ونقل لرستان منتشر شد که در آن نرخ آزاد گازوئیل برای سوخت مازاد تا ۲۸ هزار و ۵۰۰ تومان تعیین شده بود.

تغییر نمایشگرهای جایگاه‌ها؛ زمینه‌ساز اجرای نرخ جدید

در دی‌ماه سال گذشته، شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی ایران دستور داد که جایگاه‌داران نمایشگرهای دیسپنسرهای سوخت (به‌ویژه نفت‌گاز) را به دستگاه‌هایی با قابلیت نمایش قیمت کل تا ۸ رقم و قیمت واحد تا ۶ رقم ارتقاء دهند. این تغییرات، زمینه‌ساز گمانه‌زنی‌هایی درباره افزایش قریب‌الوقوع قیمت گازوئیل شد.

با افزایش شایعات، شرکت پخش فرآورده‌های نفتی در ۱۶ دی‌ماه طی اطلاعیه‌ای اعلام کرد که هیچ‌گونه افزایش قیمت رسمی برای نفت‌گاز مازاد بر سهمیه هنوز اعلام نشده و هرگونه شایعه‌ای در این خصوص را رد کرد.

ابلاغ رسمی هنوز انجام نشده است

با وجود مصوبه هیات وزیران، هنوز این تصمیم به‌صورت رسمی به شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی ایران ابلاغ نشده است. فرآیند قانونی به این شکل است که پس از هماهنگی با وزارت کشور، قیمت و زمان اجرای مصوبه مشخص و سپس به شرکت پخش ابلاغ می‌شود. به همین دلیل، هنوز زمان دقیق اجرای نرخ‌های جدید و نحوه اجرای آن در سطح کشور در هاله‌ای از ابهام قرار دارد.

آینده قیمت گازوئیل چه خواهد بود؟

هرچند هنوز نرخ قطعی و زمان اجرای مصوبه مشخص نیست، اما داده‌های موجود نشان می‌دهند که گازوئیل به‌زودی با سه نرخ متفاوت در کشور عرضه خواهد شد. این سیاست احتمالاً در راستای واقعی‌سازی قیمت‌ها، کاهش قاچاق سوخت و بهینه‌سازی مصرف اتخاذ شده، اما تأثیرات آن بر حوزه حمل‌ونقل، قیمت کالاها و اعتراض اصناف مختلف، موضوعاتی است که باید در آینده مورد بررسی دقیق قرار گیرد.

ابلاغ رسمی هنوز انجام نشده است

قیمت جدید گازوئیل در مسیر سه‌نرخی شدن

قیمت جدید گازوئیل