چرا نباید روغن موتور دیزل را در موتور بنزینی استفاده کرد؟

استفاده از روغن موتور دیزل در خودروهای بنزینی، حتا با ویسکوزیته یکسان، می‌تواند به موتور آسیب برساند؛ موضوعی که به گفته کارشناسان، به دلیل تفاوت در افزودنی‌های روغن، باعث افزایش سایش قطعات می‌شود.

به گزارش پایگاه خبری اسب بخار، انتخاب روغن موتور مناسب برای خودرو یکی از مهم‌ترین تصمیم‌هایی است که رانندگان باید بگیرند، اما گاهی تصورات نادرست می‌تواند به اشتباه‌های پرهزینه منجر شود. بسیاری از رانندگان معتقدند که اگر ویسکوزیته (غلظت) روغن دیزل و بنزینی یکسان باشد، می‌توان از روغن دیزل در موتورهای بنزینی استفاده کرد. اما لِیک اسپید جونیور، متخصص علم روغن‌کاری (تریبولوژی)، در ویدیویی که اخیراً در یوتیوب منتشر شده است، هشدار می‌دهد که این کار می‌تواند به سایش بیش از حد قطعات موتور بنزینی منجر شود و عمر مفید آن را کاهش دهد.

تفاوت کلیدی در افزودنی‌های روغن

برخلاف تصور رایج، ویسکوزیته تنها عامل تمایز روغن‌های دیزل و بنزینی نیست. به گفته اسپید جونیور، تفاوت اصلی در بسته افزودنی‌های (additive package) این روغن‌هاست. روغن‌های دیزل حاوی مقدار بیش‌تری افزودنی‌های شوینده (detergent) هستند که برای مقابله با ذرات معلق و دوده‌ای طراحی شده‌اند که موتورهای دیزل در حین کار تولید می‌کنند. این شوینده‌ها در روغن دیزل تقریباً دو برابر روغن‌های بنزینی هستند؛ زیرا موتورهای دیزل به دلیل احتراق متفاوت، آلودگی بیش‌تری در روغن ایجاد می‌کنند.

در مقابل، موتورهای بنزینی به افزودنی‌های ضدسایش (anti-wear additives) وابسته‌اند تا از فرسودگی قطعات متحرک مانند میل‌لنگ، سوپاپ‌ها و یاتاقان‌ها جلوگیری کنند. اسپید جونیور توضیح می‌دهد که افزودنی‌های شوینده در روغن دیزل با افزودنی‌های ضدسایش تفاوت دارند و در نتیجه، روغن دیزل نمی‌تواند حفاظت کافی برای موتور بنزینی فراهم کند. این عدم تعادل، باعث می‌شود موتور بنزینی که با روغن دیزل کار می‌کند، در معرض سایش بیش‌تر قرار گیرد.

آزمایش‌های عملی چه می‌گویند؟

این ادعا صرفاً نظری نیست. اسپید جونیور، که پیش‌تر با شرکت Driven Racing Oil همکاری داشته، آزمایشی را انجام داده است که نتایج آن این هشدار را تأیید می‌کند. در این آزمایش، چهار روغن با ویسکوزیته مشابه (دو روغن دیزل و دو روغن بنزینی) روی قطعات موتور تست شدند. نتایج نشان داد که روغن‌های دیزل در مقایسه با روغن‌های بنزینی، سایش بسیار بیش‌تری روی قطعات ایجاد کردند. این یافته‌ها نشان می‌دهد که استفاده از روغن نامناسب، حتا در کوتاه‌مدت، می‌تواند به آسیب‌های تدریجی منجر شود که در درازمدت هزینه‌های تعمیرات سنگینی را به همراه خواهد داشت.

چرا این اشتباه رایج است؟

یکی از دلایل این اشتباه، محبوبیت برخی روغن‌های دیزل در میان رانندگان است. این روغن‌ها به دلیل قیمت مناسب و شهرت در عملکرد در موتورهای دیزل، گاهی به‌عنوان گزینه‌ای اقتصادی برای خودروهای بنزینی انتخاب می‌شوند. اما اسپید جونیور تأکید می‌کند که این انتخاب، به‌ویژه برای خودروهای معمولی مانند سوبارو یا تویوتا، می‌تواند عواقب جدی داشته باشد. موتورهای بنزینی، به‌خصوص در خودروهای مدرن با فناوری‌های پیشرفته، به روغن‌هایی نیاز دارند که به‌طور خاص برای نیازهای آن‌ها فرموله شده باشند.

توصیه‌های کارشناسی

کارشناسان توصیه می‌کنند که رانندگان همیشه از روغن توصیه‌شده توسط سازنده خودرو استفاده کنند. این اطلاعات معمولاً در دفترچه راهنمای خودرو یا روی درپوش مخزن روغن درج شده است. علاوه بر ویسکوزیته (مانند 5W-30 یا 10W-40)، استانداردهای کیفی مانند API (برای بنزینی) یا ACEA و نوع افزودنی‌ها نیز باید مدنظر قرار گیرند. برای مثال، روغن‌های بنزینی معمولاً با استاندارد API SN یا SP عرضه می‌شوند، در حالی که روغن‌های دیزل استانداردهایی مانند API CJ-4 یا CK-4 دارند.

اسپید جونیور همچنین هشدار می‌دهد که استفاده از روغن نامناسب می‌تواند گارانتی موتور را باطل کند؛ زیرا خودروسازان انتظار دارند که مالکان از روغن‌های مطابق با مشخصات فنی استفاده کنند. از این رو پیشنهاد می‌شود که برای انتخاب دقیق روغن خودرو بیش از پیش دقت شود، چراکه در شرایطی که هزینه‌های تعمیرات موتور می‌تواند به چندین میلیون تومان برسد، این اشتباه ساده می‌تواند به ضرری بزرگ منجر شود.

روغن موتور روغن موتور دیزل موتور بنزینی