به گزارش خبرنگار پرشین خودرو، بسیاری از کارشناسان معتقد هستند که خودرو بسیار شبیه به انسان است. درست همانطور که دمای بدن ما به دلایل مختلفی تغییر می کند، اتومبیل‌ها نیز عملکرد مشابهی دارند. علائم خرابی ترموستات، آژیرهای خطری هستند که نه تنها خبر از نامتعادل شدن تنظیم دمای اتومبیل می‌دهند، بلکه در صورت بی‌اعتنایی می‌توانند زمینه ساز آسیب دیدگی جبران ناپذیر پیشرانه شوند.
در این گزارش، به رایج ترین نشانه های خراب شدن ترموستات و راهکار آنها خواهیم پرداخت. شما به عنوان یک مالک خودرو، بایستی هوشیارانه به اختلالاتی که در عملکرد اتومبیل پیش می‌آیند دقت نمایید تا علائم مشکل ترموستات خودرو را در مرحله‌ای که هنوز با هزینه‌ای معقول قابل رفع هستند، شناسایی کنید.
بیشتر بخوانید: ۱۲ دلیل روشن شدن چراغ چک خودرو؛ چطور چراغ چک را خاموش کنیم؟
۶ تا از علائم خرابی ترموستات خودرو
اگر می‌پرسید «چگونه مشکل ترموستات خودرو را تشخیص دهیم؟»، احتمالاً پاسخ سؤال شما یکی از موارد زیر خواهد بود. به طور کلی، هر مشکلی که در تنظیم دمای اتومبیل پیش بیاید می‌تواند هشداری مربوط به علائم خرابی ترموستات باشد.
۱. گیر کردن ترموستات در حالت بسته
ترموستات ممکن است به دلیل فرسودگی، خوردگی یا تجمع رسوبات در طول زمان در وضعیت بسته گیر کند. در این حالت، مایع خنک‌کننده نمی‌تواند به رادیاتور برسد و گرما در موتور حبس می‌شود.
علائم
- داغ شدن سریع موتور بلافاصله پس از روشن کردن خودرو
- افزایش دمای موتور تا ناحیه قرمز در آمپر
- مشاهده بخار از زیر کاپوت
- تولید باد سرد از بخاری خودرو علی‌رغم داغ بودن موتور
راه‌حل: در صورت بروز این نشانه‌های ترموستات خراب در خودرو، باید ترموستات را فوراً تعویض کنید. ادامه رانندگی با موتوری که بیش از حد گرم می‌شود، می‌تواند به خرابی جدی مانند ترک خوردن سرسیلندر یا سوختن واشر سرسیلندر منجر شود. این تعمیر نسبتاً کم‌هزینه است، اما نقش حیاتی در حفظ سلامت موتور دارد.
۲. گیر کردن ترموستات در حالت باز
شکستگی فنر داخلی یا خرابی واشر آب‌بندی می‌تواند موجب شود ترموستات در وضعیت باز باقی بماند. این مشکل باعث می‌شود مایع خنک‌کننده به‌طور مداوم در مدار گردش کند و موتور نتواند به دمای کاری بهینه برسد.
علائم
- زمان طولانی‌تر برای گرم شدن موتور
- افزایش مصرف سوخت و کاهش کارایی
- گرم نشدن کافی بخاری خودرو
- روشن شدن چراغ چک موتور همراه با کدهای خطا مرتبط با دمای موتور
راه‌حل: در این حالت نیز تعویض ترموستات ضروری است. اگرچه رانندگی با ترموستاتی که در حالت باز گیر کرده فوراً به موتور آسیب نمی‌رساند، اما باعث کاهش بازدهی سوخت و افت پرفرمنس موتور می‌شود.
۳. نشتی در پوسته ترموستات
پوسته ترموستات که وظیفه نگه‌داری از این قطعه را دارد، به مرور زمان و در اثر تغییرات حرارتی یا استفاده از مواد بی‌کیفیت ممکن است ترک بردارد. شل شدن پیچ‌ها یا خرابی واشر آب‌بندی می‌تواند موجب نشت مایع خنک‌کننده شود.
علائم
- مشاهده نشت مایع خنک‌کننده در زیر خودرو
- کاهش مداوم سطح مایع خنک‌کننده و نیاز به پر کردن مکرر
- داغ شدن بیش از حد موتور
- وجود رسوبات سفید رنگ در اطراف پوسته ترموستات
راه‌حل: در صورت بروز این مشکل، تعویض پوسته ترموستات و واشر آب‌بندی توصیه می‌شود. در برخی موارد، سفت کردن پیچ‌ها یا تعویض واشر ممکن است مشکل را برطرف کند.
۴. نوسانات غیرعادی دمای موتور
یکی از رایج‌ترین دلایل علائم خرابی ترموستات، عملکرد نادرست آن به دلیل باز یا بسته نشدن در زمان مناسب است. این مشکل معمولاً ناشی از ضعف در فنر داخلی یا خوردگی قطعات داخلی ترموستات است که مانع از عملکرد صحیح آن می‌شود.
علائم
- نوسان شدید و غیرعادی عقربه دمای موتور
- تغییرات ناگهانی دما؛ موتور گاهی بیش از حد گرم می‌شود و ناگهان خنک می‌شود
- عملکرد ناپایدار سیستم گرمایش داخل کابین
راه‌حل: تعویض ترموستات اولین اقدام مؤثر است. اگر پس از تعویض مشکل ادامه داشت، باید سنسور دما و سیستم خنک‌کننده موتور را بررسی کنید تا از نبودن سایر مشکلات اطمینان حاصل کنید.
۵. خوردگی ترموستات
استفاده از مایع خنک‌کننده بی‌کیفیت یا عدم تعویض دوره‌ای آن می‌تواند باعث ایجاد زنگ‌زدگی و خوردگی در داخل ترموستات شود. این خوردگی عملکرد صحیح ترموستات را مختل می‌کند. اختلالات زیر، نشانه‌های خراب شدن ترموستات هستند.
علائم
- گرم شدن بیش از حد موتور یا ناتوانی در رسیدن به دمای مطلوب
- مشاهده مایع خنک‌کننده قهوه‌ای یا زنگ‌زده در مخزن
- انسداد رادیاتور به دلیل تجمع ذرات زنگ‌زدگی
راه‌حل: در این شرایط باید ترموستات تعویض شود و کل سیستم خنک‌کننده به‌طور کامل شست‌وشو داده شود تا زنگ‌زدگی و آلودگی‌ها برطرف شود. استفاده از مایع خنک‌کننده باکیفیت و انجام سرویس‌های دوره‌ای می‌تواند از بروز مجدد این مشکل جلوگیری کند.
۶. خرابی سنسور ترموستات (در خودروهای مدرن)
در خودروهای جدید، ترموستات به کمک سنسورهای الکترونیکی دمای موتور را تنظیم می‌کند. خرابی این سنسورها می‌تواند موجب ارسال اطلاعات نادرست به سیستم خودرو شود. ممکن است علائم مشکل ترموستات خودرو، باعث روشن شدن چراغ چک در برخی مدل‌ها نیز بشود.
علائم
- داغ شدن موتور بدون اینکه عقربه دما مشکلی را نشان دهد
- روشن شدن چراغ چک موتور (Check Engine Light) به همراه کدهای خطای مربوط به سنسور دمای خنک‌کننده
- کاهش عملکرد موتور یا ورود به حالت اضطراری (Reduced Power Mode)
راه‌حل: برای تشخیص دقیق مشکل، از دستگاه دیاگ (OBD-II) استفاده کنید. اگر سنسور معیوب باشد، باید تعویض شود. در برخی موارد، اگر ترموستات به صورت الکترونیکی کنترل می‌شود، تعویض ترموستات نیز ضروری خواهد بود.
سخن آخر
مواردی که در این گزارش نام بردیم، تنها بخشی از علائم خرابی ترموستات را شامل می‌شوند. ممکن است علاوه بر این مشکلات، اختلالات دیگری از جمله شنیده شدن صداهای ناهنجار، خام سوزی و مشاهده دود در هنگام کار کردن خودرو هم مشاهده شوند. توصیه می‌کنیم به محض مشاهده اولین نشانه های خراب شدن ترموستات، به تعمیر خانگی بسنده نکنید و اتومبیل را در اسرع وقت نزد تعمیرکار مورد تایید شرکت سازنده خودرو یا نمایندگی‌های معتبر ببرید./