صنعت قطعهسازی، قلب تپنده تولید خودرو در کشور است و اکنون، نامههای هشدارآمیز انجمنهای قطعهسازی به عالیترین مقامات دولتی و امنیتی، از جمله شورای عالی امنیت ملی (شعام)، نشاندهنده قرار گرفتن این صنعت در آستانه یک بحران جدی است که میتواند منجر به توقف خطوط تولید و موج گسترده بیکاری شود.
گره کور تسهیلات ۴۰ همتی (هزار میلیارد تومانی)
مدتهاست که بحث بر سر تخصیص یک بسته حمایتی ۴۰ همتی برای کمک به صنعت قطعهسازی مطرح است. این بسته با هدف کمک به عبور از بحران تأمین مالی و نقدینگی در سطح سیاستگذاری توسط بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران نهایی شده است.
وضعیت فعلی تسهیلات:
- وعده: پیشبینی دو منبع ۲۰ همتی برای تأمین این مبلغ.
- عملکرد: به گفته فعالان صنعت قطعهسازی، تا این لحظه حتی یک ریال از این ۴۰ هزار میلیارد تومان به دست قطعهسازان نرسیده است.
دلیل تعلل در اجرا چیست؟
بزرگترین مانع در مسیر اجرایی شدن این مصوبه، عدم ورود الزامآور شبکه بانکی به میدان است. مصوبه بانک مرکزی برای تبدیل شدن به پول نقد در حساب قطعهساز، نیازمند همکاری جدی بانکها بهعنوان پرداختکننده مستقیم است. تا زمانی که این همراهی بهصورت جدی شکل نگیرد، این تسهیلات صرفاً در حد یک مصوبه باقی خواهد ماند.
آثار ملموس بحران نقدینگی بر تولید و اشتغال
ادامه این وضعیت، آثار مخرب خود را بهصورت کاملاً ملموس در بخش تولید و اشتغال نشان داده است. انجمن صنایع همگن قطعهسازی با اعلام آمارهای تکاندهنده، نسبت به عواقب ادامه این روند هشدار داده است:
- تغییر و تعدیل در تهران: حدود ۸۰ درصد واحدهای قطعهسازی در استان تهران یا خطوط تولید خود را به سمت تولیدات دیگر هدایت کردهاند یا اقدام به تعدیل نیرو (کاهش تعداد کارمندان و کارگران) کردهاند.
- هشدار تعطیلی قریبالوقوع: در صورت ادامه تأخیر در پرداخت تسهیلات، قطعهسازان هشدار دادهاند که ظرف یک هفته شاهد توقف گسترده تولید و اخراج نیروی کار خواهیم بود.
|
شاخص |
آمار |
شرح |
|
کل شاغلان صنعت قطعهسازی |
۶۵۰,۰۰۰ نفر |
مجموع نیروی انسانی فعال در این صنعت. |
|
نیروهای در معرض بیکاری |
۴۰۰,۰۰۰ نفر |
بر اساس هشدار انجمنها، این تعداد در خطر از دست دادن شغل هستند. |
|
مطالبات سررسید شده |
۵۵ هزار میلیارد تومان |
میزان پولی که خودروسازان باید به قطعهسازان میپرداختند و موعد پرداخت آن گذشته است. |
|
چکهای در جریان |
بیش از ۱۰۰ هزار میلیارد تومان |
چکهایی که خودروسازان صادر کردهاند و باید در روزهای آتی پاس شوند. |
آیا ۴۰ همت کافی است؟
محمدرضا نجفی منش، رئیس انجمن صنایع همگن قطعهسازان، در مصاحبهای اعلام کرده است که حتی در صورت پرداخت فوری این مبلغ، حجم کسری نقدینگی بسیار بیشتر از آن است.
- میزان کسری فعلی: به گفته ایشان، مبلغ ۴۰ هزار میلیارد تومان تنها نیمی از کسریهای کنونی زنجیره تأمین را پوشش میدهد.
- کاهش اثربخشی: هر روز تأخیر در تزریق این منابع، نه تنها مشکل را حل نمیکند، بلکه به دلیل افزایش تورم و رشد مطالبات، اثربخشی این مبلغ را کاهش میدهد.
نتیجه عدم تزریق نقدینگی: ادامه این روند به افزایش مطالبات انباشته، گسترش چکهای برگشتی در شبکه مالی کشور و در نهایت، تعطیلی اجتنابناپذیر واحدهای تولیدی خواهد انجامید.
پیشنهادها برای نجات زنجیره تولید
برای جلوگیری از فروپاشی این صنعت حیاتی، فعالان و کارشناسان راهکارهای زیر را ضروری میدانند:
- پرداخت نقدی و فوری تسهیلات: اجرای فوری مصوبه بانک مرکزی و تزریق منابع به صورت نقد به حساب قطعهسازان.
- اصلاح سیاستهای قیمتی: خروج از قیمتگذاری دستوری؛ این سیاست به این معناست که دولت به خودروسازان اجازه نمیدهد محصولاتشان را با قیمت واقعی و منطبق با هزینههای تولید بفروشند. این موضوع عامل اصلی زیان انباشته خودروسازان و عدم توانایی آنها در پرداخت مطالبات قطعهسازان است.
- واگذاری مدیریت خودروسازان: خروج دولت از مدیریت خودروسازان و واگذاری آن به بخش خصوصی واقعی. مدیریت دولتی بهعنوان ریشه اصلی زیانها و مشکلات ساختاری شناخته میشود.
هشدار نهایی:
ادامه سیاستهای نادرست و تأخیر در حل بحران نقدینگی، تبعاتی فراتر از توقف تولید خودرو دارد و میتواند ثبات اجتماعی و وضعیت اشتغال در کشور را نیز تحت تأثیر قرار دهد. صنعت قطعهسازی در یک دو راهی حیاتی قرار گرفته است: تزریق نقدینگی فوری و اصلاح ساختاری، یا فروپاشی زنجیره تولید.
source