ایربگ‌ها انواع مختلفی دارند که با کارایی متفاوت، در بهبود امنیت خودرو موثر هستند. سه نوع اصلی که بیشترین نقش را در حفاظت از سرنشینان دارند، ایربگ‌های جلو، جانبی و پرده‌ای هستند. هر کدام از این سه مورد، در شرایط خاصی وارد عمل می‌شوند و اگر کمربند ایمنی هم بسته باشد، احتمال آسیب جدی یا مرگ در تصادف را به‌طور چشمگیری کاهش می‌دهند.
ایربگ‌های جلو، جانبی و پرده‌ای چگونه کار می‌کنند؟
ایربگ‌های جلو، جانبی و پرده‌ای هر کدام به شکل متفاوتی کار می‌کنند؛ در ادامه، بیشتر درباره این امر توضیح داده‌ایم:
ایربگ جلو (Front Airbag)
- محل نصب: داخل فرمان خودرو برای راننده و پشت داشبورد برای سرنشین جلو
- شرایط فعال‌سازی: تصادفات از روبه‌رو با شدت ضربه بالاتر از آستانه تعیین‌شده توسط ECU خودرو
- فرایند: در لحظه برخورد، حسگرهای شتاب‌سنج کاهش سرعت ناگهانی را تشخیص می‌دهند. ECU فرمان می‌دهد چاشنی انفجاری مولد گاز فعال شود و در کمتر از ۵۰ میلی‌ثانیه کیسه هوا باز شود. این ایربگ انرژی ضربه را جذب کرده و از برخورد مستقیم سر و سینه با فرمان یا داشبورد جلوگیری می‌کند.
ایربگ جانبی (Side Airbag)
- محل نصب: داخل صندلی‌های جلو یا داخل تودری‌ها
- شرایط فعال‌سازی: برخورد از پهلو، که زمان واکنش بسیار کوتاه و فاصله سرنشین تا نقطه ضربه بسیار کم است
- فرایند: حسگرهای جانبی لحظه‌ای ضربه را تشخیص داده، گاز داخل ایربگ تزریق می‌شود و کیسه هوا در کنار بدن باز می‌شود تا قفسه سینه، پهلو و لگن در برابر نیروهای وارد شده محافظت شوند.
ایربگ پرده‌ای (Curtain Airbag)
-
- محل نصب: امتداد سقف و ستون‌های بالای درب‌ها، از ردیف جلو تا عقب
- شرایط فعال‌سازی: برخورد جانبی شدید یا واژگونی خودرو
- فرایند: پرده‌ای از بالای پنجره‌ها تا نزدیک شانه سرنشینان پایین می‌آید و مانع برخورد سر با شیشه یا پرتاب شدن بیرون از خودرو می‌شود. در طراحی‌های پیشرفته‌تر، این ایربگ در حالت تورم برای مدت طولانی‌تری فعال می‌ماند تا در هنگام چپ شدن خودرو هم حفاظت ایجاد کند.
مزایای ایربگ‌های جلو، جانبی و پرده‌ای
ایربگ جلو، جانبی و پرده‌ای هر یک نقشی حیاتی در کاهش آسیب‌های ناشی از تصادف ایفا می‌کنند و می‌توانند خطر مرگ و جراحات جدی در برخوردهای روبه‌رو را به شدت کاهش دهند:
- ایربگ جلو: کاهش شدید خطر مرگ در تصادفات روبه‌رو؛ هماهنگی با کمربند ایمنی
- ایربگ جانبی: حفاظت حیاتی در تصادفات جانبی
- ایربگ پرده‌ای: پوشش کامل سر و گردن سرنشینان جلو و عقب؛ جلوگیری از پرتاب شدن در واژگونی
محدودیت‌ها و معایب ایربگ‌های جلو، جانبی و پرده‌ای
با تمام مزایایی که ایربگ‌های جلو، جانبی و پرده‌ای دارند، ممکن است مانند هر فناوری دیگری دارای معایبی هم باشند:
- ایربگ جلو: خطر آسیب برای سرنشین بدون کمربند یا کودک خردسال؛ هزینه بالای تعویض
- ایربگ جانبی: کارایی محدود در نبود نسخه مخصوص ردیف عقب؛ حساسیت به تغییرات غیراستاندارد کابین
- ایربگ پرده‌ای: هزینه بالا؛ محدودیت نصب در خودروهای اقتصادی یا دارای سقف پانوراما
مقایسه این فناوری با دیگر فناوری‌های ایمنی
ایربگ‌های جلو، جانبی و پرده‌ای مزایای زیادی به همراه دارند اما آیا با دیگر فناوری‌ها مانند کمربند سه نقطه‌ای و ایربگ زانویی تفاوتی دارند؟ در جدول پایین، به پاسخ این سوال می‌رسیم:
| ویژگی / فناوری | ایربگ (جلو، جانبی و پرده‌ای) | کمربند سه‌نقطه‌ای | ایربگ زانویی |
|---|---|---|---|
| نوع ایمنی | غیرفعال؛ فعال‌سازی خودکار در تصادف | غیرفعال؛ وابسته به استفاده کاربر | غیرفعال |
| منطقه حفاظت | سر، گردن، سینه، نیم‌تنه و لگن سرنشینان جلو و عقب | کل بدن با تمرکز بر سینه و لگن | زانو و ساق پا |
| زمان عملکرد | لحظه برخورد (روبه‌رو، جانبی یا واژگونی) | قبل، حین و بعد از تصادف (در صورت بسته‌شدن) | همزمان با ایربگ جلو |
| وابستگی به وضعیت سرنشین | کم تا متوسط؛ فاصله و وضعیت نشستن بر کارایی اثرگذار است | زیاد؛ باید به‌درستی بسته شود | متوسط |
نسل‌های جدید این سامانه‌ها با ایربگ‌های چندمرحله‌ای قادرند شدت و نحوه باز شدن را بر اساس وزن سرنشین، وضعیت نشستن و سرعت برخورد تنظیم کنند. یکپارچه‌سازی با سیستم‌های کمک راننده (ADAS) امکان آماده‌سازی پیش از تصادف را فراهم کرده و زمان واکنش را به حداقل می‌رساند. استفاده از مواد سبک‌تر در ایربگ، هزینه تعمیر را نیز پایین می‌آورد.