بحران مزمن آلودگی هوا و فرسودگی شدید ناوگان حمل‌ونقل عمومی پایتخت، بار دیگر مدیریت شهری و صنعت خودروسازی کشور را پای میز همکاری کشانده است. در بازدید اخیر رئیس شورای اسلامی شهر تهران از شرکت زامیاد (از زیرمجموعه‌های گروه سایپا)، تأکید بر ضرورت استفاده حداکثری از ظرفیت‌های ملی برای نوسازی ناوگان و کاهش آلایندگی‌ها، محور اصلی گفتگوها بود. این بازدید که با تمرکز بر توانمندی‌های داخلی در تولید اتوبوس و خودروهای پاک‌تر صورت گرفت، نشان‌دهنده یک تغییر جهت بالقوه از واردات صرف به اتکای بر تولید داخل، به‌ویژه در حوزه فناوری‌های هیبریدی و برقی است.

مهدی چمران، رئیس شورای اسلامی شهر تهران، با اشاره به اولویت اساسی مدیریت شهری در حمایت از تولید داخلی و فناوری‌های نوین، بر لزوم رفع موانع پیش روی تولیدکنندگان تأکید کرد. وی ضمن اشاره به نقش حیاتی اتوبوس‌های جدید در کاهش ترافیک و آلودگی، جهت‌گیری اصلی شهرداری را توسعه ناوگان برقی و هیبریدی دانست؛ امری که می‌تواند در آینده نزدیک، کیفیت هوای تهران را به شکل ملموسی بهبود بخشد. قدردانی وی از راه‌اندازی خط تولید اتوبوس شهری «اروند» در زامیاد، سیگنالی مبنی بر آمادگی مدیریت شهری برای همکاری‌های گسترده‌تر با خودروسازان داخلی در این مسیر است.

تحلیل اقتصادی خودروی هیبریدی: سرمایه‌گذاری ۱۷۰۰ دلاری برای کاهش ۵۰ درصدی سوخت

یکی از مهم‌ترین محورهای مطرح‌شده در این بازدید، تحلیل اقتصادی و توجیه فنی حرکت به سمت خودروهای هیبریدی بود. علی شیخ‌زاده، مدیرعامل گروه خودروسازی سایپا، با ارائه یک تحلیل اقتصادی، بر ضرورت اقدام عملی دولت و خودروسازان برای تولید داخلی این محصولات تأکید کرد. به گفته وی، اختلاف قیمت محدود میان یک خودروی بنزینی و نمونه هیبریدی آن، نباید مانع اصلی در این گذار فناورانه باشد.

صرفه‌جویی ارزی در برابر اختلاف قیمت اولیه

شیخ‌زاده اختلاف قیمت میان این دو نوع خودرو را حدود ۱۷۰۰ دلار (تقریباً معادل ۲۰۰ میلیون تومان) برآورد کرد. وی استدلال کرد که این رقم، در برابر صرفه‌جویی قابل توجه در مصرف سوخت و کاهش هزینه‌های هنگفت ارزی کشور برای واردات بنزین، کاملاً قابل چشم‌پوشی است. نکته کلیدی در تحلیل وی، ادعای «کاهش ۵۰ درصدی مصرف سوخت به صورت روزانه» توسط هر خودروی هیبریدی است. اگر این ادعا در عمل محقق شود، دوره بازگشت سرمایه ۱۷۰۰ دلاری برای مصرف‌کننده (به‌ویژه در ناوگان تاکسیرانی) بسیار کوتاه خواهد بود و در سطح ملی نیز از فشار مالی سنگین بر اقتصاد کشور جلوگیری می‌کند. با در نظر گرفتن تردد حدود ۸ میلیون خودرو در کشور، حرکت حتی بخشی از این ناوگان به سمت فناوری هیبریدی، می‌تواند تراز مصرف بنزین را به شکل معناداری تغییر دهد.

بازدید اخیر رئیس شورای اسلامی شهر تهران از شرکت زامیاد (از زیرمجموعه‌های گروه سایپا)

آینده قیمت‌گذاری و توان داخلی

مدیرعامل سایپا با تأکید بر توانایی شرکت‌های داخلی برای ورود به عرصه تولید خودروهای هیبریدی، پیش‌بینی کرد که با کاهش هزینه باتری در پنج سال آینده، احتمالاً خودروهای هیبریدی حتی از مدل‌های بنزینی نیز ارزان‌تر تمام خواهند شد. این پیش‌بینی، اگرچه خوش‌بینانه به نظر می‌رسد، اما بر یک واقعیت جهانی استوار است و می‌تواند توجیه‌پذیری سرمایه‌گذاری فعلی بر این فناوری را تقویت کند.

زامیاد و اتوبوس «اروند»؛ بازگشت یک شریک استراتژیک برای مدیریت شهری

در کانون این بازدید، معرفی محصول جدید شرکت زامیاد، یعنی اتوبوس شهری «اروند»، قرار داشت. داریوش گل‌محمدی، مدیرعامل زامیاد، این شرکت را شریکی مطمئن برای مدیریت شهری در پروژه عظیم نوسازی ناوگان عمومی معرفی کرد و جزئیات فنی این اتوبوس جدید را تشریح نمود.

مشخصات فنی و ظرفیت تولید

اتوبوس اروند بر پایه یک پلتفرم به‌روز طراحی شده و قابلیت تولید در مدل‌های متنوعی را داراست. این پلتفرم امکان ساخت اتوبوس‌های ۱۲ متری و ۱۸ متری (آکاردئونی) را فراهم می‌کند و مهم‌تر از آن، قابلیت انطباق با قوای محرکه مختلف شامل دیزلی، برقی و هیبریدی را دارد. این انعطاف‌پذیری، پاسخی مستقیم به نیازهای متنوع شهرداری تهران، از نوسازی فوری ناوگان دیزلی تا حرکت به سمت اهداف زیست‌محیطی با مدل‌های برقی و هیبریدی است.

ظرفیت تولید فعلی این خط در یک شیفت کاری حدود دو دستگاه در روز اعلام شده است. اگرچه این رقم برای نوسازی سریع ناوگان چند هزار دستگاهی تهران کافی به نظر نمی‌رسد، اما مدیرعامل زامیاد تأکید کرد که با افزایش سفارش‌ها، امکان دو برابر کردن تولید (افزایش به دو شیفت کاری) وجود دارد. این همکاری، که مورد تقدیر مهدی عباسی، رئیس کمیسیون شهرسازی شورای شهر نیز قرار گرفت، می‌تواند گام مؤثری در جهت کاهش آلودگی هوای پایتخت باشد، مشروط بر آنکه موانع تولید و چالش‌های تأمین مالی پروژه‌ها به‌سرعت برطرف شوند.