آیا کاهش تعرفه منجر به کاهش قیمت خودروهای وارداتی می‌شود؟

با عدم مغایرت تعرفه‌های اصلاح‌شده و پلکانی شدن آن، این پرسش مطرح شده است که آیا کاهش تعرفه منجر به کاهش قیمت خودروهای وارداتی می‌شود؟

به گزارش پایگاه خبری اسب بخار، داستان تعرفه واردات خودرو که از بهمن ۱۴۰۳ و در جریان بررسی لایحه بودجه ۱۴۰۴ آغاز شده بود، سرانجام به پایان رسید.

در همان زمان تقدیم لایحه بودجه دولت به مجلس نیز کارشناسان و فعالان واردات خودرو نسبت به اثرگذاری شدید آن بر قیمت‌ها و عدم امکان‌پذیر بودن پذیرش چنین تعرفه‌ای هشدار دادند، اما در آن هنگام مرغ دولت یک پا داشت. مجلس نیز با انتقاد از میزان ارز تخصیصی به واردات قطعات، تلاش کرد با کاهش تعرفه و افزایش سقف ارزی واردات خودرو، تعادل ایجاد کند. در نهایت اما با ورود مجمع تشخیص مصلحت، حرف دولت به کرسی نشست و تعرفه ۱۰۰ درصدی تصویب و قانون شد.

قانونی که با اعتراض و انتقاد همراه شد. بالاخره دولت به اشتباه خود پی برد و در نهایت پس از تلف شدن نزدیک به ۸ ماه، تعرفه‌های پلکانیِ کاهش‌یافته از سوی دولت با تأیید مجلس به سرانجام رسید.

در این میان، این پرسش مطرح شده است که آیا با این تعرفه، قیمت خودروهای وارداتی کاهش خواهد یافت و بازار خودرو باید در انتظار عقب‌نشینی قیمت باشد؟

واقعیت این است که با توجه به تغییر مرجع نرخ ارز و تأمین آن با قیمتی نزدیک به نرخ آزاد، این تعرفه‌ها باعث می‌شوند که قیمت‌ها چند برابر نشوند.

به بیان ساده‌تر، با وجود گمانه‌زنی‌ها درباره احتمال کاهش تعرفه واردات خودرو، کارشناسان معتقدند این سیاست در شرایط فعلی اقتصاد ایران لزوماً منجر به کاهش قیمت خودروهای وارداتی نخواهد شد. اگرچه کاهش تعرفه در ظاهر می‌تواند هزینه ورود خودرو به کشور را پایین بیاورد، اما عوامل مهم دیگری نیز در تعیین قیمت نهایی نقش دارند که همچنان بر سر جای خود باقی است.

نخستین مانع، مشکلات ارزی است. تأمین ارز برای واردات خودرو، به‌ویژه از مسیر رسمی، با محدودیت و نوسان همراه است. تأمین ارز از بازار آزاد و نوسانات موجود باعث می‌شود از یک‌سو، واردکنندگان ریسک قیمتی را در بهای تمام‌شده لحاظ کنند. در نتیجه، حتا با تعرفه کم‌تر، هزینه نهایی برای مصرف‌کننده کاهش محسوسی پیدا نمی‌کند. ضمن این‌که روند تخصیص ارز و فرسایشی شدن آن، جریان ثبت سفارش و ورود این خودروها را کند کرده است.

همین مسئله، محدودیت در تزریق و عرضه را در پی دارد که میزان اثرگذاری و تحقق اهداف واردات خودرو را کاهش می‌دهد.

از سوی دیگر، هزینه‌های گمرکی و غیرتعرفه‌ای همچنان به قوت خود باقی است. مالیات بر ارزش افزوده، هزینه ترخیص و انبارداری، و گاهی بروکراسی طولانی در گمرک، عملاً بخش قابل توجهی از کاهش تعرفه را خنثا می‌کند. علاوه بر این، تعدد شرکت‌های واردکننده، عدم جذابیت، تأخیر در تحویل و قیمت‌های متفاوت یک نوع خودرو نیز مانع دیگری در مسیر اثرگذاری قیمتی بر بازار خودرو تلقی می‌شود.

در چنین شرایطی، سیاست کاهش تعرفه اگرچه در ظاهر جذاب است، اما بدون اصلاح هم‌زمان در نظام ارزی، فرآیند ترخیص گمرکی و ساختار سیاست‌گذاری، واردات خودرو با فرمان فعلی تأثیر چشم‌گیری بر قیمت‌ها نخواهد داشت. به‌عبارت دیگر، کاهش تعرفه ممکن است در ظاهر فضای امیدوارکننده‌ای ایجاد کرده و برای بازار خودرو خبر خوبی باشد، اما درمان واقعی گرانی خودرو وارداتی نیست.

در شرایط فعلی که همچنان واردات محدود، تولید داخل نزولی و نرخ ارز نوسان دارد، نمی‌توان به کاهش قیمت‌ها و افزایش رقابت چندان امیدوار بود.

تعرفه خودروهای وارداتی خودروهای وارداتی قیمت خودرو قیمت خودروهای وارداتی واردات خودرو