کشورهای عربی سه برابر ایرانی‌ها بنزین می‌سوزانند؛ ایرانی‌ها پرمصرف نیستند

دولتمردان اغلب با استناد به مصرف کل بنزین، مردم را به پرمصرفی متهم می‌کنند، اما آمار سرانه نشان می‌دهد ایرانی‌ها حدود یک‌سوم کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس بنزین مصرف می‌کنند. با وجود خودروهای فرسوده، سیستم حمل‌ونقل عمومی ضعیف و درآمد پایین‌تر، سرانه مصرف ایران بسیار کمتر از کشورهای حاشیه خلیج فارس است.

به گزارش پایگاه خبری اسب بخار، در حالی که مقام‌های دولتی معمولاً با تکیه بر عدد کل مصرف بنزین، ایرانی‌ها را پرمصرف جلوه می‌دهند، بررسی سرانه مصرف داستان دیگری روایت می‌کند. ایرانی‌ها، با جمعیت حدود ۹۰ میلیونی و ناوگان پر از خودروهای فرسوده، سرانه مصرف ۳۶۸ لیتر بنزین به ازای هر نفر دارند – حدود یک‌سوم میانگین کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس. این کشورها، با جمعیت کمتر، خودروهای پیشرفته‌تر، سیستم حمل‌ونقل عمومی کارآمدتر و درآمد سرانه بالاتر، سرانه‌ای تا سه برابر ایران مصرف می‌کنند. کارشناسان تأکید دارند که مصرف بالای کل ایران نتیجه ساختار ناکارآمد صنعت خودرو، سوخت‌سوزی ناوگان فرسوده و ضعف زیرساخت‌های شهری است، نه بی‌توجهی مردم.

مقایسه سرانه مصرف بنزین (لیتر به ازای هر نفر در سال ۲۰۲۳)

این اعداد نشان می‌دهد که کشورهای عربی، با وجود یارانه‌های سنگین سوخت و خودروهای کم‌مصرف، سرانه‌ای به مراتب بالاتر دارند. برای مثال، امارات با جمعیت حدود ۹.۵ میلیون نفر، مصرف کل ۹,۶۹۰ میلیون لیتر دارد، در حالی که ایران با جمعیت ۸.۵ برابری، مصرف کل مشابهی (۳۲,۴۴۵ میلیون لیتر) ثبت کرده است.

بر اساس آمارهای موجود، عربستان با جمعیت کمتر از ۴۰ میلیون نفر (کمتر از نصف ایران)، مصرف کلی تقریباً برابر دارد، که سرانه آن را به ۸۹۴ لیتر می‌رساند – بیش از دو برابر ایران.

چرا مصرف کل ایران بالاست، اما سرانه پایین؟

ایرانی‌ها با خودروهای فرسوده، قیمت بالای خودرو، نبود ناوگان حمل‌ونقل عمومی کارآمد (مانند مترو در کلان‌شهرها) و سطح درآمد پایین‌تر، مصرف منطقی‌تری دارند. در مقابل، کشورهای عربی با خودروهای جدید، جاده‌های پیشرفته و سیستم حمل‌ونقل عمومی قوی، سرانه بالاتری مصرف می‌کنند. کارشناسان می‌گویند: «مصرف کل ایران به دلیل جمعیت بالا و ناکارآمدی ساختاری است، نه اسراف مردم. اگر خودروهای فرسوده اسقاط شوند و حمل‌ونقل عمومی تقویت شود، مصرف کل به طور چشمگیری کاهش می‌یابد.»

پیامدهای اتهام پرمصرفی به مردم

اتهام پرمصرفی به مردم، بدون توجه به سرانه، می‌تواند به سیاست‌های نادرست مانند افزایش قیمت سوخت منجر شود، که فشار بر اقشار کم‌درآمد را افزایش می‌دهد. این در حالی است که کشورهای عربی با یارانه‌های سنگین، مصرف سرانه بالاتری دارند. مقایسه با این کشورها نشان می‌دهد که ایران، به عنوان کشوری نفت‌خیز، مصرفی منطقی دارد و نیاز به اصلاح ساختارها و نه متهم کردن مردم، است.

آمار سرانه مصرف بنزین ثابت می‌کند ایرانی‌ها پرمصرف نیستند؛ مصرف یک‌سوم کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس، با وجود چالش‌های زیرساختی، نشان‌دهنده مصرف منطقی است. دولتمردان باید به جای اتهام به مردم، بر اسقاط فرسوده‌ها، توسعه حمل‌ونقل عمومی و بهبود صنعت خودرو تمرکز کنند. بدون این اصلاحات، مصرف کل بالا باقی خواهد ماند، اما سرانه پایین، واقعیت مصرف مسئولانه ایرانی‌ها را تأیید می‌کند.

بنزین سرانه مصرف سوخت مصرف سوخت