بوق خودرو یکی از تجهیزات حیاتی برای هشدار دادن به دیگر رانندگان و حفظ ایمنی در جاده‌ها است. خرابی بوق می‌تواند در شرایط اضطراری خطرساز باشد و راننده را در موقعیت‌های پرخطر قرار دهد. در این مقاله به بررسی انواع بوق‌های خودرو، عملکرد آن‌ها، روش‌های عیب‌یابی و تعمیر و همچنین نکات مربوط به نصب و تنظیم بوق می‌پردازیم تا رانندگان با آگاهی کامل از این ابزار حیاتی استفاده کنند.
در اکثر خودروها، بوق استاندارد از نوع فرکانس بالا (HF) یا بادبوق (Windtone) است که معمولا پشت جلوپنجره نصب می‌شود. در هر دو نوع، یک دیافراگم مرتعش صدا تولید می‌کند.
این دیافراگم توسط یک آهنربای الکتریکی و قطع‌کننده جریان (مشابه زنگ برقی) به حرکت درمی‌آید. در بوق‌های فرکانس بالا، صفحه‌ای تشدید کننده به دیافراگم متصل است تا صدا تقویت شود. اما در بوق‌های بادبوق، دیافراگم باعث ارتعاش هوا درون یک شیپور می‌شود و صدایی بم‌تر و موسیقایی‌تر تولید می‌کند. طول شیپور میزان زیر و بمی صدا را تعیین می‌نماید.
در برخی خودروها، یک جفت بوق بادبوق نصب می‌شود که به صورت هماهنگ دو نت مختلف (با علامت L برای بم و H برای زیر) تولید می‌کنند.
نوع سومی از بوق، یعنی بوق بادی (Air Horn) نیز وجود دارد که همراه با کمپرسور کار می‌کند و بیشتر به‌عنوان تجهیز جانبی فروخته می‌شود. این نوع صدایی بلند و متمایز دارد و معمولا همراه با دستورالعمل نصب عرضه می‌شود.
نکته مهم این است که وجود وسیله هشدار دهنده صوتی برای تمام خودروها الزام قانونی است. تنها خودروهای امدادی و پلیس مجاز به استفاده از بوق‌هایی با صداهای متناوب و آزار دهنده هستند.
عیب‌یابی مدار بوق
اگر بوق عمل نکرد، ابتدا فیوز را بررسی کنید. در صورت سوختن فیوز، آن را تعویض کرده و دوباره بوق را امتحان کنید.
اگر فیوز سالم بود یا پس از تعویض دوباره سوخت، مشکل در مدار یا خود بوق است. از آنجا که بوق‌ها در قسمت جلویی و پایین خودرو نصب می‌شوند، ممکن است بر اثر نفوذ آب و آلودگی دچار زنگ‌زدگی شوند. اغلب، اتصال زمین بوق از طریق بدنه فلزی و پایه نگهدارنده برقرار می‌شود. زنگ‌زدگی در این بخش‌ها یا اتصالات، شایع‌ترین علت خرابی بوق است.
بوق خراب را باز کرده و سطح آن را با برس یا دستمال تمیز کنید (هرگز در مایع غوطه‌ور نسازید). سپس آن را مستقیم به باتری وصل کنید: بدنه یا ترمینال منفی بوق را به قطب منفی باتری و ترمینال مثبت را با یک سیم آزمایشی به قطب مثبت وصل کنید.
اگر بوق صدا داد، دوباره آن را نصب کنید. اگر صدا نداد، باید تعمیر یا تعویض شود. در صورتی که بوق پس از نصب دوباره کار نکرد، احتمالا مشکل از اتصالات دیگر مانند دکمه بوق یا کلید چندمنظوره روی فرمان است.
برای بررسی مدار، یک چراغ تست را بین نقاط مختلف مدار و بدنه وصل کرده و دکمه بوق را فشار دهید. روشن شدن چراغ نشان دهنده وجود جریان است.
اگر جریان به مدار می‌رسد اما بوق کار نمی‌کند، احتمال قطع شدگی سیم‌کشی بین جعبه فیوز و کلید وجود دارد. در این حالت باید ورودی کلید را پیدا کنید. اگر چراغ تست در خروجی کلید روشن نشد، کلید بوق معیوب است. در بسیاری از خودروها، کلید بوق بخشی از دسته‌سوییچ چندمنظوره روی ستون فرمان است و باید کل مجموعه تعویض شود.
تعمیر بوق
اگر مشکل از خود بوق باشد، گاهی می‌توان آن را باز کرد و با تمیز کردن قطع‌کننده جریان یا تعمیر سیم داخلی، مشکل را برطرف نمود. البته بوق‌هایی که با پرچ بسته شده‌اند قابل تعمیر نیستند و باید تعویض شوند. بیشتر انواع بوق در تعمیرگاه‌ها و فروشگاه‌های لوازم جانبی یا نزد برق‌کاران خودرو موجود است و البته قطعه چندان گران قیمتی هم نیست!
تنظیم صدای بوق
در بعضی بوق‌ها، در مرکز صفحه تشدید کننده یک پیچ شیار‌دار وجود دارد که با چرخاندن آن می‌توان صدای بوق را تغییر داد.
همچنین، گاهی تنظیم پیچ قطع‌کننده جریان مشکل را برطرف می‌کند. برای این کار، فردی را بگویید بوق را فشار دهد و هم‌زمان پیچ را شل کنید. وقتی صدا قطع شد، پیچ را یک‌چهارم دور در جهت مخالف بچرخانید.
تعویض بوق خودرو
برای تعویض، ابتدا باتری و سیم‌کشی بوق را جدا کنید، سپس بوق را از پایه باز کنید. اگر پیچ‌ها زنگ‌زده باشند، از روغن روان‌کننده مانند اسپری WD-40 استفاده کنید. پایه و اتصالات را تمیز کرده و در صورت استفاده از بوق جدید، آن را جایگزین کنید.
یکی از روش‌های تغییر صدا، نصب بوق دوم با تُن متفاوت در کنار بوق اصلی است. البته سیم‌کشی و کلید باید توان کافی برای تحمل جریان اضافه را داشته باشند. در غیر این صورت، نصب بوق‌های قوی‌تر (مانند بوق کامیون) در سیستم اصلی توصیه نمی‌شود. اگر امکان نصب بوق دوم وجود داشت، آن را در کنار بوق فعلی یا در محل متناظر سمت دیگر خودرو نصب کنید.
به طور کلی، نگهداری و بررسی منظم بوق خودرو نقش مهمی در افزایش ایمنی و پیشگیری از مشکلات احتمالی دارد. استفاده از روش‌های درست عیب‌یابی و تعمیر می‌تواند عملکرد بوق را به بهترین شکل تضمین کند.
آیا تجربه‌ای از خرابی، تعمیر یا تعویض بوق خودرو داشته‌اید؟ خوشحال می‌شویم تجربیات خود را در بخش دیدگاه‌ها با ما و کاربران چرخان به اشتراک بگذارید.
مطالب مرتبط:
- همه چیز درباره گشتاور و توان موتور؛ کدام یک در رانندگی مهم‌تر است؟
- چگونه سوخت خودرو تولید و پالایش می‌شود؟
- سیستم ترمز خودروها چطور کار می‌کند؟
- فناوری فرمان با سیم چطور کار می‌کند؟
source