یکی از موضوعاتی که در سال‌های اخیر بارها درباره‌اش صحبت شده، عرضه خودرو در بورس کالا بوده؛ راهکاری که در مقطعی اجرا شد، اما بعد از مدتی کنار گذاشته شد و حالا دوباره صحبت از بازگشت خودرو به این بستر شنیده می‌شود.
در تازه‌ترین خبر، مدیرعامل بورس کالای ایران در دیدار با مدیران ایران‌خودرو اعلام کرده که بازگشت خودرو به بورس، بدون ارائه برنامه عرضه شفاف از طرف خودروسازان، ممکن نخواهد بود.

چرا دوباره حرف از عرضه خودرو در بورس شد؟

به گفته‌ی سید جواد جهرمی، مدیرعامل بورس کالا، بعد از خروج خودرو از این بازار، هیچ‌کدام از طرف‌ها واقعاً منتفع نشدند. نه خودروسازان توانستند ضرر و زیان خود را جبران کنند، نه مصرف‌کننده به قیمت منطقی دست یافت، و نه حتی دولت از این وضعیت سودی برد.
به زبان ساده، حذف بورس نه‌تنها مشکل را حل نکرد، بلکه فقط صورت مسئله را پاک کرد.

شرط اصلی بازگشت خودرو به بورس چیست؟

یکی از مشکلات اصلی تجربه قبلی، بی‌نظمی در عرضه خودروها بود. حالا بورس کالا می‌گوید اگر قرار است دوباره این مدل اجرا شود، چند شرط مهم باید رعایت شود که مهم‌ترین‌شان برنامه‌ریزی دقیق عرضه از طرف خودروسازان است.

منظور از برنامه عرضه چیست؟
یعنی خودروساز باید دقیقاً مشخص کند چه تعداد خودرو، در چه بازه‌ای از زمان، و از چه نوعی را قرار است در بورس عرضه کند. این کار به شفافیت بازار، کاهش رانت، و پیش‌بینی بهتر شرایط کمک می‌کند.

نقش بازار سرمایه در صنعت خودرو

مدیرعامل بورس کالا می‌گوید: ما در بورس به دنبال ابزارسازی هستیم، نه دخالت در تولید. یعنی تلاش می‌کنیم شرایطی فراهم شود تا تولیدکننده بتواند محصولش را عادلانه‌تر، شفاف‌تر و با قیمت واقعی‌تری به دست مصرف‌کننده برساند.
او همچنین اشاره کرد که اگر خودروسازان به‌صورت جدی بخواهند از ظرفیت بازار سرمایه استفاده کنند، حمایت‌های لازم از سمت سازمان بورس انجام خواهد شد.

مزایای احتمالی عرضه خودرو در بورس کالا

اگر این طرح با اصلاحات و تدابیر جدید اجرا شود، می‌توان امیدوار بود که:

• قیمت‌ها شفاف‌تر شود و فاصله قیمت کارخانه تا بازار کاهش پیدا کند.
• فرصت دلالی و واسطه‌گری به حداقل برسد.
• مصرف‌کننده واقعی راحت‌تر و با خیال آسوده‌تری خرید کند.
• خودروساز درآمد قابل پیش‌بینی‌تری داشته باشد.

جمع‌بندی

عرضه خودرو در بورس کالا اگر با دقت، برنامه‌ریزی و شفافیت انجام شود، می‌تواند به نفع همه باشد؛ از خودروساز گرفته تا خریدار. اما بدون برنامه عرضه مشخص و متعهدانه، این مسیر نه‌تنها کمکی نمی‌کند، بلکه مشکلات قبلی را تکرار خواهد کرد.
حال باید دید آیا ایران‌خودرو و دیگر خودروسازان داخلی آمادگی این سطح از شفافیت و نظم را دارند یا خیر.