به گزارش خبرنگار پرشین خودرو، اطلاع از مدت زمان عمر گیربکس دستی (یا اتومات) می‌تواند به شما کمک کند نه‌تنها برای تعمیرات احتمالی در آینده آماده باشید، بلکه از علائمی که نشان‌دهنده بروز مشکل در سیستم انتقال قدرت هستند نیز آگاه بمانید.
متر و معیار ثابتی برای تعیین عمر مفید گیربکس دستی تمامی خودروها وجود ندارد و نمی‌شود گفت قطعاً بازه عمر جعبه دنده اتومبیل شما در فلان مقدار خواهد بود. اگر ماشین شما از دنده دستی بهره می‌گیرد و می‌خواهید تخمینی از میانگین عمر مفید آن در پس ذهن داشته باشید، این گزارش را از دست ندهید.
بیشتر بخوانید: چرا ماشین هنگام حرکت خاموش می‌شود؟ + چگونه حرکت کنم ماشین خاموش نشود؟
عوامل مؤثر بر عمر مفید گیربکس دستی
به‌طور کلی، انتظار می‌رود عمر گیربکس دستی برابر با طول عمر خودرو باشد، اما واقعیت کمی پیچیده‌تر است. میانگین عمر مفید گیربکس دستی برای اکثر اتومبیل‌ها، در کارکرد حدود ۳۰۰ هزار کیلومتر تخمین زده می‌شود. البته این عدد قطعی نیست و امکان دارد گیربکس دستی ماشین شما تا چند صد هزار کیلومتر و چندین سال عملکرد بهینه‌ای ازخود نشان بدهد. مدت زمان عمر گیربکس دستی بسته به چند عامل مهم می‌تواند تغییر کند.
کیفیت گیربکس: شاید هنگام خرید خودرو ندانید گیربکسش چه کیفیتی دارد، خصوصاً اگر دانش فنی زیادی در زمینه مکانیک خودرو نداشته باشید. شاید گیربکسی ذاتاً باکیفیت باشد اما ایرادی جزئی داشته باشد که خیلی زود دردسرساز شود. یا برعکس، گیربکسی با کیفیت پایین‌تر بتواند صدها هزار کیلومتر دوام بیاورد. در هر صورت، کیفیت ساخت یکی از مهم‌ترین عوامل تعیین‌کننده عمر مفید گیربکس دستی است.
نحوه رانندگی: نحوه رانندگی می‌تواند مستقیماً در کاهش یا افزایش مدت زمان عمر گیربکس دستی تأثیر بگذارد. شتاب‌گیری ناگهانی، ترمزهای شدید، یا تعویض دنده در زمان‌های نامناسب همگی می‌توانند موجب استهلاک زودهنگام قطعات گیربکس شوند. اگر اهل رانندگی در مسیرهای ناهموار یا آفرود هستید، توصیه کارشناسان این است که هر ۲۵ هزار کیلومتر، سرویس گیربکس انجام دهید. در این سرویس، روغن گیربکس تعویض می‌شود، چون تحت فشار و گرمای زیاد جعبه دنده را در معرض استهلاک قرار می‌دهد.
نگهداری اصولی: هرچه در نگهداری از گیربکس خود کوشاتر باشید، مدت زمان عمر گیربکس دستی افزایش می‌یابد. تعویض به‌موقع روغن و لوبریکانت‌ها نقش زیادی در کاهش گرمای اصطکاکی و عملکرد روان سیستم دارند. اگر می‌خواهید از عمر مفید گیربکس دستی نهایت بهره را ببرید، کلید اصلی کار مراقبت منظم و اصولی است.
راهکارهای افزایش عمر مفید گیربکس دستی
۱. استفاده از روغن گیربکس مناسب: دفترچه راهنمای خودرو بهترین مرجع برای یافتن نوع و گرید مناسب مایع گیربکس است. این مایع نه‌تنها به تعویض نرم دنده‌ها کمک می‌کند، بلکه گرمای تولیدشده در گیربکس را نیز کاهش می‌دهد. نشت مایع و بی‌توجهی به آن می‌تواند باعث لغزش دنده‌ها و آسیب بیشتر شود. همانطور که بدن انسان بدون آب دچار مشکل می‌شود، عمر گیربکس دستی نیز بدون مایع مناسب کاهش می‌یابد.
۲. سرویس‌های دوره‌ای: انجام سرویس‌های منظم یکی از بهترین روش‌ها برای افزایش عمر مفید گیربکس دستی و سایر قطعات خودروست. دریافت نظر یک مکانیک متخصص ممکن است شما را از وجود مشکلی آگاه کند که در غیر این صورت متوجه آن نمی‌شدید و در نتیجه، از صرف هزینه‌های سنگین جلوگیری شود. به‌طور معمول، سرویس کامل گیربکس هر ۳۰ تا ۶۰ هزار مایل توصیه می‌شود.
۳. کلاچ را کامل فشار دهید: در زمان تعویض دنده حتماً پدال کلاچ را تا انتها فشار بدهید. اگر این کار را ناقص انجام دهید، به اصطلاح «کلاچ را می‌لغزانید» که باعث افزایش فشار و گرمای بیش‌ازحد بر مجموعه کلاچ و انتقال قدرت به محورها می‌شود. برای حفظ سلامت و افزایش مدت زمان عمر گیربکس دستی، به‌طور کامل و صحیح پدال کلاچ را فشار دهید. این یک عادت ساده اما بسیار تأثیرگذار در افزایش عمر مفید گیربکس دستی است.
۴. تعویض روان دنده: پای تعویض دنده در گیربکس دستی به میان بیاید، استفاده از زور اصلاً جایز نیست. حرکت دادن دسته‌دنده باید آرام، روان و بی‌صدا باشد. اگر هنگام رفتن از دنده یک به دنده دو صدای برخورد چرخ‌دنده‌ها را می‌شنوید، احتمالاً اشکالی در روش تعویض دنده‌تان وجود دارد. به‌جای هل دادن و فشار آوردن دسته‌دنده به جلو، عقب یا طرفین، بهتر است با صبر و حوصله الگوی قرارگیری دنده‌ها را یاد بگیرید.
وقتی به این الگو مسلط شدید، چه هنگام شتاب‌گیری و چه در زمان کاهش سرعت یا موقع حرکت به عقب، می‌توانید دسته‌دنده را به‌آسانی و نرمی در جای خود قرار دهید. رعایت این نکات به شکل چشم‌گیری در افزایش عمر گیربکس دستی و ارتقای عمر مفید گیربکس دستی مؤثر است و مستقیم بر مدت زمان عمر گیربکس دستی تأثیر می‌گذارد.
۵. به دنده‌ها سخت نگیرید: اگر عادت دارید برای کاهش سرعت از دنده‌های پایین‌تر استفاده کنید، باید بدانید که با این کار لطفی به گیربکس دستی خود نمی‌کنید. به‌جای استفاده از موتور برای ترمزگیری، بهتر است از ترمز خودرو برای توقف استفاده کنید. حتی اگر ابتدا خودرو را در حالت خلاص قرار دهید و سپس ترمز بگیرید، فشار کمتری به گیربکس وارد خواهد آمد. رعایت این روش ساده می‌تواند نقش بزرگی در افزایش عمر گیربکس دستی داشته باشد و باعث شود مدت زمان عمر گیربکس دستی خودروتان به‌طور چشم‌گیری افزایش یابد.
۶. رانندگی اصولی: اگر می‌خواهید گیربکس دستی شما به حداکثر عملکرد و طول عمر خود برسد، بهتر است حد وسطی بین رانندگی محتاطانه و شتاب گرفتن را رعایت کنید. یکی از دلایلی که گیربکس‌های دستی عمر طولانی‌تری دارند، کنترل بیشتر راننده در تعویض دنده‌هاست. اما اگر بیش از حد سراغ دسته‌دنده بروید، هم روال مصرف سوخت را بهم می‌زنید و هم به عمر مفید گیربکس دستی صدمه وارد می‌کنید.
شاید وسوسه شوید تا با بالا بردن دور موتور یا رها کردن ناگهانی کلاچ از چراغ‌قرمز شتاب بگیرید، ولی فراموش نکنید که اکثر خودروهای سواری برای چنین فشارهایی طراحی نشده‌اند. با رانندگی منطقی، می‌توانید مدت زمان عمر گیربکس دستی را تا حد مناسبی افزایش بدهید.
جمع بندی
عمر گیربکس دستی در صورت نگهداری صحیح، می‌تواند حتی بالای ۳۰۰ هزار کیلومتر باشد و به بالای یک دهه برسد. البته همانطور که اشاره کردیم، این عدد بسته به سبک رانندگی، برنامه‌های نگهداری و نوع خودرو متفاوت است. انجام سرویس‌های منظم، استفاده صحیح از کلاچ و رسیدگی به مشکلات جزئی در همان مراحل اولیه، نقش چشم‌گیری در افزایش عمر مفید گیربکس دستی دارد و می‌تواند مدت زمان عمر گیربکس دستی را تا حد زیادی افزایش دهد.
اگر می‌خواهید حداکثر استفاده را از گیربکس خود ببرید، حتماً راهکارهای این گزارش را مدنظر قرار بدهید و نکات استفاده اصولی از سیستم دنده دستی را رعایت کنید تا ناچار به سرویس یا تعویض هزینه‌بر گیربکس نشوید./