نارضایتی مصرف کنندگان از حذف کلیدها در خودرو

یازدهمین سالن طراحی خودرو در حاشیه نمایشگاه بین‌المللی خودروی شانگهای ۲۰۲۵ برگزار شد. این رویداد که حالا به یکی از نقاط کانونی طراحی خودرو در آسیا بدل شده، در فضایی تخصصی و با تمرکز بر نقش طراحی در شکل‌دهی آینده خودروها، میزبان چهره‌های برجسته‌ای از طراحان و شرکت‌های خودروساز مطرح بود.

شعار محوری این دوره از رویداد، «عشق، طراحی، هوش مصنوعی» بود؛ شعاری که به‌روشنی نشان می‌داد طراحی خودرو در سال‌های آینده، دیگر صرفاً یک امر زیبایی‌شناختی نخواهد بود، بلکه نقطه تلاقی احساس، کاربری و فناوری پیشرفته خواهد بود.

نگاه برندها به طراحی، از رقابت ظاهری تا درک نیازهای واقعی

در جریان این رویداد، چندین خودروساز مطرح از جدیدترین زبان‌های طراحی خود پرده‌برداری کردند. نکته قابل‌توجه در میان همه ارائه‌ها، تأکید بر شناخت رفتار مصرف‌کننده، سناریوهای روزمره زندگی، و نقش فزاینده هوش مصنوعی در ارتقای تجربه کاربری بود.

جیلی یکی از شرکت‌هایی بود که با معرفی مدل مفهومی جدید خود، نشان داد چگونه می‌توان طراحی را با رویکردی آرام، پیوسته و هدفمند به‌کار گرفت. مدل «Star 8» این برند با سطوح نرم و بدون اغراق طراحی شده و با در نظر گرفتن روان‌شناسی فرم، به‌دنبال خلق احساس آرامش در مخاطب است. طراح این خودرو در توضیح این رویکرد گفت: «ما به‌دنبال ساختن یک زیبایی در مقیاس بزرگ هستیم؛ چیزی که ساده به‌نظر برسد اما در ذات خود بسیار پیچیده باشد.»

چانگان نیز طراحی داخلی جدیدی را برای کراس‌اوور سه‌ردیفه خود به نمایش گذاشت. در این طراحی، امکاناتی مانند قابلیت تنظیم کامل صندلی‌ها، فضای متغیر برای بار و سرنشین، و تمرکز بر راحتی خانواده‌های پرجمعیت در اولویت قرار گرفته است. یکی از ویژگی‌های خاص طراحی این خودرو، امکان جابه‌جایی ۷۰۰ میلی‌متری صندلی‌ها در ردیف دوم بود؛ امکانی که فضای درون کابین را کاملاً پویا کرده است.

از سوی دیگر، Ledao با معرفی طراحی مدل L90 تلاش کرد تا مفهوم «خودروی خانوادگی واقعی» را بازتعریف کند. در طراحی این خودرو به‌گونه‌ای برنامه‌ریزی شده که تا ۱۰ چمدان متوسط در فضای بار جای بگیرند، بدون آنکه خللی در فضای سرنشینان ایجاد شود. این برند همچنین بر ترکیب طراحی ساده، خطوط نرم و فرم‌های آشنا تأکید کرده است.

GAC (ترامپچی) نیز زبان طراحی جدید خود را با تمرکز بر «سادگی نرم» معرفی کرد. طراحان این شرکت در مدل مفهومی S9 از رنگ‌های گرم، متریال نرم و خطوط پیوسته استفاده کرده‌اند. به گفته تیم طراحی، هدف از این رویکرد ایجاد «حس همراهی» بین خودرو و سرنشینان است؛ مفهومی که در آینده، با افزایش هوشمندسازی خودروها، اهمیت بیشتری خواهد یافت.

نیسان چین با رونمایی از مدل N7 نشان داد که حتی برندهای بین‌المللی نیز به لزوم بومی‌سازی طراحی برای بازار چین پی برده‌اند. طراحی این خودرو به‌طور کامل توسط تیم چینی نیسان انجام شده و تمرکز آن بر ارائه یک تجربه راحت، خانوادگی و در عین حال مدرن برای کاربران چینی است.

طراحی در تلاقی علم و احساس؛ از فرم تا سناریو

در یکی از مهم‌ترین پنل‌های این رویداد، طراحانی از شرکت‌های مختلف به بحث درباره نقش طراحی در عصر هوش مصنوعی پرداختند. عنوان این پنل «وقتی تخیل به واقعیت می‌رسد، طراحی چگونه پاسخ می‌دهد؟» بود. بحث‌ها پیرامون این موضوع شکل گرفت که چگونه طراحان باید درک عمیق‌تری از رفتار کاربران و سناریوهای زندگی روزمره داشته باشند و صرفاً به فرم‌های زیبا اکتفا نکنند.

تأکید شد که طراحی در عصر جدید باید به‌سمت درک عمیق‌تر نیازهای انسانی برود؛ نه فقط از طریق نظرسنجی و داده، بلکه با «زیستن» تجربه‌هایی که کاربران واقعی با خودرو دارند. طراحی مبتنی بر سناریو، به‌عنوان کلید اصلی آینده معرفی شد. برای مثال، طراحان باید بدانند که یک مادر با دو کودک خردسال، چگونه از خودرو استفاده می‌کند؛ یا یک کاربر در یک روز بارانی و پر‌ترافیک، از چه امکاناتی در خودرو بهره می‌گیرد.

همچنین بحث‌هایی درباره استفاده از هوش مصنوعی در فرایند طراحی نیز مطرح شد. هوش مصنوعی می‌تواند از داده‌های گسترده کاربران در محیط‌های شهری، برای پیش‌بینی نیازها و خلق طراحی‌های بهینه‌تر استفاده کند. اما در کنار آن، «روح طراحی» و «احساس انسانی» نباید فراموش شود.

گزارش میدانی از کیفیت طراحی‌ها؛ تضاد ظاهر و کارکرد

در حاشیه این سالن، یک گزارش آماری از کیفیت طراحی‌های خودروهای سواری در بازار چین منتشر شد که حاوی نکاتی تأمل‌برانگیز بود. این گزارش با تکیه بر داده‌های کاربران نشان داد که:

• گرایش به استفاده از دستگیره‌های در مخفی در حال افزایش است، اما در برخی برندها باعث کاهش راحتی استفاده شده است.

• بسیاری از مصرف‌کنندگان اکنون به کیفیت طراحی داخلی خودرو اهمیت بیشتری از ظاهر خارجی می‌دهند.

• خودروهایی که همچنان از دکمه‌های فیزیکی برای کنترل سیستم‌های مختلف استفاده می‌کنند، امتیاز بهتری از کاربران دریافت کرده‌اند. این در حالی است که برندهای چینی تمرکز خود را بیش از حد بر نمایشگرهای لمسی گذاشته‌اند.

• در برخی خودروها، استفاده از متریال ارزان‌قیمت در طراحی داخلی، باعث بروز مشکلاتی نظیر پارگی، تغییر رنگ و جذب آلودگی شده و نارضایتی کاربران را به دنبال داشته است.

در مجموع، گزارش نشان داد که ظاهر پرزرق‌و‌برق بدون عملکرد و کیفیت واقعی، در بلندمدت نمی‌تواند رضایت مشتریان را حفظ کند. کاربران خواهان «طراحی زیبا با کیفیت بالا» هستند، نه صرفاً طراحی پر زرق‌و‌برق.

طراحی آینده؛ میان کاربر، فرهنگ و فناوری

یازدهمین سالن طراحی خودرو در شانگهای، فراتر از یک نمایش صرف، به صحنه‌ای برای تبادل اندیشه و بازتعریف مفاهیم رایج در طراحی خودرو تبدیل شد. تمرکز بر تجربه انسانی، بهره‌گیری هوشمندانه از فناوری و حرکت به‌سوی طراحی مبتنی بر سناریو، از مهم‌ترین پیام‌های این رویداد بود. این‌بار برخلاف دوره‌های پیشین، شاهد تغییر نگرش گسترده‌ای در میان برندها بودیم؛ از رقابت صرف در فرم‌پردازی، به همکاری در شناخت عمیق‌تر انسان. طراحی خودرو در حال تبدیل شدن به یک زبان جهانی برای بیان احساس، کارایی و هویت است.

شعار غیررسمی این دوره شاید چنین باشد:
خودرو دیگر فقط وسیله نیست، تجربه است. طراحی آن، روایت این تجربه.