تفاوت تعرفه‌های واردات خودرو در ایران و آمریکا؛ نقش ناچیز تهران در اقتصاد جهان
تعرفه‌های جدید ۲۵ درصدی آمریکا بر خودرو و کالاها، کشورهای فعال در اقتصاد جهانی را نگران کرده، اما ایران، بدون نقش در بازار جهانی خودرو، با تعرفه‌های سنگین خود نه به دنبال توسعه، بلکه حفظ انحصار خودروسازان و کسب درآمد از مصرف‌کنندگان است.
به گزارش پایگاه خبری اسب بخار، اعمال تعرفه‌های ۲۵ درصدی از سوی دولت آمریکا بر واردات خودرو و کالاهای مختلف، موجی از نگرانی را در میان کشورهای فعال در اقتصاد جهانی ایجاد کرده است. اتحادیه اروپا، چین، ژاپن، کره جنوبی و کانادا، که در زنجیره تأمین جهانی خودرو نقش مهمی دارند، از تأثیر این تصمیم بر صادرات، رقابت و قیمت‌گذاری در بازارهایشان ابراز نگرانی کرده‌اند. این تعرفه‌ها، که بر خودروهای بنزینی، برقی و هیبریدی اثر می‌گذارد، می‌تواند تعادل بازار جهانی را تغییر دهد. اما ایران، که در اقتصاد جهانی و به‌ویژه صنعت خودرو جایگاهی ندارد، نه تنها از این تحولات نگران نیست، بلکه با سیاست‌های تعرفه‌ای خود، به دنبال حفظ انحصار داخلی و کسب درآمد از جیب مصرف‌کنندگان است.
آمریکا با اعمال تعرفه‌هایی با درصد معقول، هدف خود را حمایت از تولید داخلی و تقویت رقابت‌پذیری خودروسازان داخلی مانند جنرال موتورز، فورد و تسلا اعلام کرده است. این شرکت‌ها، با زیرساخت‌های پیشرفته، توانایی افزایش تولید، نوآوری و توسعه محصولات جدید را دارند. گزارش‌های رسانه‌های بین‌المللی مانند Reuters و Bloomberg نشان می‌دهد که این تعرفه‌ها می‌تواند سرمایه‌گذاری در کارخانه‌های آمریکایی را افزایش دهد و شغل ایجاد کند، در حالی که بازار همچنان رقابتی باقی می‌ماند. این سیاست، اگرچه انتقاداتی را برانگیخته، با هدف تقویت صنعت و کاهش وابستگی به واردات طراحی شده است.
در مقابل، ایران رویکردی کاملاً متفاوت در پیش گرفته است. در سال ۱۴۰۴، تعرفه واردات خودروهای بنزینی ۱۰۰ درصد و خودروهای برقی و هیبریدی ۳۰ درصد (پس از کاهش از ۱۰۰ درصد در اوایل سال) تعیین شده است. این ارقام، در مقایسه با استانداردهای جهانی، غیرمنطقی به نظر می‌رسند و هدف اصلی آنها، نه حمایت از تولید‌کننده یا محیط‌زیست، بلکه تأمین درآمد دولت و حفاظت از انحصار خودروسازان داخلی است. برخلاف آمریکا، که تعرفه‌ها را برای توسعه صنعت به کار می‌گیرد، ایران با این سیاست‌ها، بار مالی سنگینی بر دوش خریداران نهایی می‌گذارد، بدون اینکه برنامه‌ای برای بهبود کیفیت یا رقابت‌پذیری صنعت خودرو داشته باشد.
خودروسازان داخلی ایران، مانند ایران‌خودرو و سایپا، سال‌هاست که از این تعرفه‌های بالا بهره می‌برند و از رقابت با محصولات خارجی مصون مانده‌اند. این انحصار، کیفیت خودروها را کاهش داده و قیمت‌ها را به سطحی رسانده که برای بسیاری از مصرف‌کنندگان غیرقابل دسترس است. این در حالی است که تعرفه‌های سنگین، ورود خودروهای باکیفیت‌تر و ایمن‌تر خارجی را دشوار کرده و مصرف‌کنندگان را به استفاده از محصولات داخلی با استانداردهای پایین وادار می‌کند.
جهان از تأثیر تعرفه‌های آمریکا بر زنجیره تأمین و صادرات نگران است، اما ایران، به دلیل انزوای خود از بازار جهانی خودرو، این تحولات را بی‌اهمیت می‌داند. تحریم‌ها، محدودیت‌های ارزی، و ضعف زیرساخت‌ها، ایران را از این زنجیره جدا کرده‌اند، اما این بی‌تفاوتی به قیمت آسیب به مصرف‌کنندگان تمام شده است. تعرفه‌های بالا، نه تنها مانع ورود فناوری‌های جدید مانند خودروهای برقی و هیبریدی می‌شوند، بلکه فشار اقتصادی را بر مردم افزایش می‌دهند.
کارشناسان معتقدند که سیاست‌های تعرفه‌ای ایران، برخلاف آمریکا، هیچ استراتژی توسعه‌ای ندارند و صرفاً به حفظ وضعیت موجود و کسب درآمد کوتاه‌مدت وابسته‌اند. در حالی که آمریکا با تعرفه‌ها به دنبال تقویت تولید داخلی است، ایران با این سیاست، مصرف‌کنندگان را تحت فشار قرار می‌دهد. این رویکرد، نه تنها صنعت خودرو را از رقابت و نوآوری دور می‌کند، بلکه انحصار را تقویت کرده و به ضرر اقتصاد کلان و محیط‌زیست است و خودروهای فرسوده داخلی، با مصرف سوخت بالا و آلایندگی زیاد، همچنان در جاده‌ها تردد می‌کنند، در حالی که تعرفه‌های سنگین مانع ورود خودروهای پاک می‌شود.
در نهایت، در حالی که جهان با چالش‌های تعرفه‌های آمریکا دست و پنجه نرم می‌کند، ایران فرصتی برای بازنگری در سیاست‌های خود را از دست داده است. کاهش تعرفه‌ها، تقویت رقابت و حمایت از تولید داخلی با کیفیت بالاتر می‌تواند راه‌حلی برای خروج از این انحصار باشد. اما تا زمانی که هدف دولت کسب درآمد و حفظ انحصار خودروسازان باشد، این صنعت پیشرفتی نخواهد داشت و مصرف‌کنندگان همچنان هزینه سیاست‌های ناکارآمد را پرداخت خواهند کرد.
تعرفه واردات آمریکا تعرفه واردات خودرو واردات خودرو
source