نامه سران قوا برای خصوصی سازی ایران خودرو

شورای هماهنگی اقتصادی سران قوا در آستانه برگزاری مجمع فوق العاده سهام‌داران ایران خودرو، نامه ای به شورای رقابت نوشته که در آن بر خصوصی شدن ایران خودرو تأکید کرده است. در این میان هر چند اشاره ای به نام کروز نشده است، اما با توجه به میزان سهامی که این شرکت در اختیار دارد به نظر می رسد که مسیر برای رسیدن به ایران خودرو هموار شده است.

به گزارش پایگاه خبری اسب بخار، با توجه به میزان سهم و همچنین نامه ای که شورای عالی هماهنگی اقتصادی سران قوا به رئیس هیئت تجدید نظر شورای رقابت ارسال کرده است؛ به نظر می رسد به رغم رأی این هیئت، مبنی بر عدم حضور نمایندگان کروز در هیئت مدیره ایران خودرو، آن‌ها می توانند در تعیین مدیر عامل و آینده ایران خودرو نقش اساسی ایفا کنند.

با قطعی شدن رأی هیئت تجدیدنظر شورای رقابت، کروز به عنوان یکی از سهام‌داران عمده، دیگر نماینده ای در هیئت مدیره ایران خودرو نخواهد داشت، اما برخلاف تصور این عدم حضور را نمی توان به پایان حضور کروز در ایران خودرو تعبیر کرد.

این گروه با در ۳۴ درصد همچنان به عنوان بزرگ‌ترین سهام دار بخش خصوصی شناخته می شود. بنابراین نمی توانند به دلیل این‌که در هیئت مدیره نماینده ای ندارد، کروز را نادیده بگیرند.

اعتراض به رأی هیات تجدید نظر شورای رقابت

ضمن این‌که کروز می تواند همانند ایران خودرو به این رأی اعتراض کند و باعث شود که این چرخه ادامه داشته باشد.

در واقع رأی دیروز، دوشنبه ۱۵ بهمن ۱۴۰۳، هیئت نظارت نقطه پایان ماجرا نیست و کروز برای احقاق آن‌چه حق خود می داند، قطعاً تمام سعی و تلاش خود را به کار می بندد.

همچنین با توجه به این‌که پرونده مختومه نشده است، کروز همچنان تا تعیین تکلیف نهایی دو صندلی هیئت مدیره را در اختیار خواهد داشت.

نامه شورای هماهنگی اقتصادی سران قوا

در همین حال با توجه به نامه شورای هماهنگی اقتصادی سران قوا به هیئت تجدید نظر شورای رقابت به نظر می رسد که کروز بدون ذکر نام، مصداق اصلی این نامه باشد.

در این نامه که به امضای محمد حسین سپهر، دستیار و مشاور این شورای به هیئت نظارت شورای رقابت نوشته و رونوشتی هم به دبیرخانه شورای هماهنگی اقتصادی سران قوا و سازمان خصوصی سازی ارسال شده، آمده است:

«جناب آقای دکتر صادقی شاهدانی

رئیس محترم هیات تجدید نظر شورای رقابت

سلام علیکم

با عنایت به این‌که موضوع ساماندهی ایران خودرو با مشارکت بخش خصوصی در دستور کار این دبیرخانه قرار داشته و طرح نهایی آن جهت تصویب در جلسه شورای عالی هماهنگی اقتصادی سران قوا آماده گردیده، ضمن ارسال یک نسخه از گزارش موردنظر، لطفاً ترتیبی اتخاذ فرمایید تا در جلسه آن هیئت توسط همکاران دبیرخانه ارائه گردد.

شایان ذکر است این طرح به صورت دو مرحله ای (ابتدا مدیریت و در مرحله دوم واگذاری مالکیت) با اخذ تعهدات تخصصی، فنی، مدیریتی و اقتصادی از بخش خصوصی در یک بازه مشخص (یک‌ساله قابل تمدید تا پنج سال) و پیش بینی نظارت حداکثری دولت در قالب یک قرارداد تهیه شده و تمامی ابعاد و حساسیت های مورد نظر دستگاه های نظارتی و تخصصی در آن قرار گرفته که انشاءالله در جلسه به‌صورت کامل ارائه خواهد شد.»

آینده ایران خودرو چند احتمال

در این شرایط به نظر می رسد مصداق عینی این بخش خصوصی در این نامه بدون ذکر نام کروز باشد. کما این‌که در دیدار سال گذشته آن‌ها با مقام معظم رهبری چنین پیشنهادی مبنی بر واگذاری پنج ساله مدیریت نیز مطرح شد.

با این حال پرسش اصلی این است که نقش اصلی کروز در آینده ایران خودرو چه خواهد بود.

برخی معتقدند که کروز در عوض از دست دادن دو کرسی مدیریتی به نوعی تلاش خواهد کرد که برای حفظ منافع، حداقل مدیرعامل را خود تعیین کند. در این صورت این مدیرعامل اگر هم بخواهد به نفع کروز قدمی بردارد، ترکیب جدید هیئت مدیره مانع از آن می شود.

سهام‌داران ایران خودرو

در حال حاضر دولت و کروز بیش‌ترین سهم را دارند، اما سهم این کنسرسیوم از سایر سهام‌داران بیش‌تر است. سهام‌داران ایران خودرو را می توان به چهار گروه تقسیم کرد. گروه اول دولت است که در مجموع (صندوق‌های بازنشستگی، سازمان گسترش و بانک‌ها) ۲۰ درصد از سهام را در اختیار دارد.

کنسرسیوم قطعه سازان (گروه بهمن، تدبیر سرمایه آراد و پویانمایان رستا) نیز با در اختیار داشتن ۳۴ درصد سهام ایران خودرو دومین گروه را تشکیل می دهند. شرکت های تودلی نیز با ۲۵ درصد گروه سوم هستند. این شرکت ها بنا بر قانون دیگر حق رأی ندارند. پس در عمل بود و نبود آن‌ها در هیئت مدیره تفاوتی نخواهد داشت.

آخرین گروه نیز سهام‌داران خرد هستند که کمی بیش از ۲۰ درصد از سهام ایران خودرو را در اختیار دارند. این گروه نیز با توجه به پراکندگی و خرد بودن سهام نقشی در تعیین ترکیب هیئت مدیره ایران خودرو نخواهند داشت.

پشت پای حاکمیت به خصوصی شدن خودروسازان

بنابراین تنها دو گروه هستند که می توانند به طور مستقیم در آینده هیئت مدیره ایران خودرو نقش اصلی را ایفا کنند؛ دولت و کروز.

اما نکته مبهم ماجرا به تصمیم هیئت تجدید نظارت شورای رقابت مربوط می شود. این هیئت حضور نمایندگان کروز در هیئت مدیره ایران خودرو را غیر قانونی دانسته است.

ازیک سو تمام اختیار، فرمان و قدرت به گروه اول، یعنی دولت می رسد و از سوی دیگر این وضعیت با خصوصی سازی در تناقض کامل قرار می گیرد.

با این حال با توجه به نامه ای که شورای هماهنگی اقتصادی سران قوا به شورای رقابت نوشته اند، به نظر می رسد که آن‌ها هم با اداره ایران خودرو توسط بخش خصوصی موافق بوده و به این نتیجه رسیده اند و هم با توجه به اتفاقات پیش آمده اختیار ایران خودرو به طور کامل به بخش خصوصی واگذار نخواهد شد.

به نظر می رسد که حاکمیت درباره موضوعاتی مانند نیروی کارمازاد، آینده قطعه سازان و انحصاری که برخی ابراز نگرانی کرده اند، هنوز به نتیجه نهایی نرسیده است. امری که می تواند باعث اجرای ناقص خصوصی سازی و ادامه وضعیت موجود شود.

ایران خودرو خصوصی سازی خودر‌وسازی