چه کسی سوخت قاچاق می کند؟
رئیس جهمور از گم شدن روزانه ۲۰ میلیون لیتر سوخت خبر داده است. خودشان اما هنوز نمی دانند که این حجم سنگین سوخت چه می شود، البته با زبان بی زبانی به قاچاق اشاره کرده است؛ اما چه کسی سوخت قاچاق می کند؟ از آن مهم‌تر برای جلوگیری از آن چه اقدامی انجام شده است؟ کاش مسئولان نظام هم به خاطر تصمیم های اشتباه محاکمه می شدند؟
به گزارش پایگاه خبری اسب بخار، طی سال های اخیر مصرف انواع انرژی در ایران بسیار بیش‌تر از نورم جهانی بوده است. این مسئله از یک سو به نوع قیمت گذاری و از سوی دیگر به دلیل سیاست گذاری های غلط دهه های قبل کشور را به چنین بحرانی مواجه کرده است. قاچاق سازمان یافته هم باعث افزایش این مشکلات شده است.
رئیس‌جمهور هفته گذشته (دوشنبه ۲۴ آذر) در دیداری سرزده از سازمان برنامه به موضوع قاچاق سوخت اشاره کرد.
به گفته مسعود پزشکیان: «تولیدکننده و عرضه‌کننده ما هستیم، این ۲۰ میلیون لیتر چگونه گم می‌شود؟ ما را دار هم بزنند، کم کاری نکردند. یک، صد یا هزار لیتر که نیست! حتماً من بلد نیستم نظارت کنم. بعد هم راحت می‌آییم پشت تریبون می‌گوییم این اتفاق افتاد. عین همین [مسئله] در برق و آب نیز هست. هر جا را که نگاه می‌کنیم، مشکل داریم. در دنیایی که همه چیز تحت کنترل و رصد است، ما بیست میلیون لیتر روزانه گم می‌کنیم و نمی‌فهمیم چگونه این اتفاق می‌افتد.»
پس از این اظهارات یک کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس نیز در واکنش به این موضوع می گوید: «تنها سوخت قاچاق نمی‌شود بلکه منابع کشور دائم در حال خروج از کشور است.»
به گفته: «ابوالفضل ظهرهوند، یک جریان آربیتراژ (قاچاق) در تمام حوزهها وجود دارد که یکی از آن‌ها سوخت است. کل منطقه سر سفره ایران نشسته است. این تازگی ندارد و از بعد از جنگ این روندها شروع شده و هنوز هم ادامه دارد و هر کجا بخواهند دست بزنند یک جای دیگر مشکل ایجاد می‌شود به همین دلیل مجبورند دفع افسد به فساد کنند.»
در این شرایط این پرسش پیش می آید که چرا قاچاق سوخت انجام می شود و این قاچاق چگونه انجام می شود. به گفته کارشناسان تفاوت قیمت با کشورهای همسایه و همچنین عدم ثبات شغلی و درآمدی در شهرهای حاشیه ای باعث بروز چنین اتفاقی می شود، اما این‌که آیا واقعاً روزانه ۲۰ میلیون لیتر از این طریق جابه‌جا شود خودش به یک علامت سؤال بزرگ بدل شده است. آیا می توان چنین حجم سنگینی را به راحتی به آن سوی مرزها منتقل کرد؟
قاچاق سوخت از حواله های جعلی تا اوکی گیری
در همین زمینه یاشار سلطانی نوشته است: «بنا به تحقیقات صورت گرفته می‌توان گفت که تانکرهای قاچاق در ایران با سه شیوه خاص در حال جابه‌جایی سوخت قاچاق هستند.
مسیر اول استفاده از حواله‌های جعلی است. بسیاری از تانکرها حواله جعلی دارند که چنین حواله‌ای را با هماهنگی پتروشیمی‌ها و عناصر هماهنگ در این ارگانها شبیه‌سازی کرده و به وسیله‌ی آن محصول را جابه‌جا می‌کنند.
شیوه دوم قاچاق سوخت؛ استفاده از «حواله دوبل» است. حواله دوبل حواله‌ای است که یه بار در جریان تحویل قانونی بار استفاده، اما مهر نمی‌شود. به این ترتیب که سوخت تحویل نیروگاه یا جایگاه سوخت می‌شود، اما با پرداخت اندک پولی از مهر کردن حواله جلوگیری می‌شود تا در جابه‌جایی‌های بعدی از آن استفاده شود.
حواله دوبل با هماهنگی مبدأ یعنی پالایشگاه‌ها و پتروشیمی‌ها و مقصد یعنی جایگاه و مخازن تحویل مصرف کننده مانند نیروگاه‌ها و صنایع انجام می‌شود.سومین شیوه هم حمل محصول بدون حواله یا همان « اوکی گیری» است.»
«اوکی گیری» به هماهنگی قاچاقچیان بابت عبور کالا یا سوخت به شرط عبور بدون دردسر و گیر افتادن بار گفته می‌شود. این مخصوص قاچاق‌چی‌هایی است که در برخی مسیرها هماهنگ هستند و با خیال راحت سوخت را جابه‌جا می‌کنند.
اما آیا واقعاً این میزان سوخت تنها از این سه روش قاچاق می شود؟ آیا واقعاً ۲۰ میلیون لیتر سوخت از روش های یادشده به آن سوی مرزها منتقل می شود و دیده نمی شود؟
این مسئله بسیار بعید است، بنابراین باز هم به پرسش اصلی باید اشاره کرد که چه کسی سوخت قاچاق می کند؟ و چرا با آنان برخورد نمی شود؟ آیا با قاچاق سازمان یافته مواجه هستیم؟ آیا مافیای سوخت مانند خودرو از دولت قوی تر است؟
قاچاق سوخت
source