مشکل واردات خودرو ارز و تحریم است نه انحصار

یکی از نمایندگان مجلس به تازگی واردات را انحصاری خوانده و از تلاش برای رقابتی شدن حرف زده است. این درحالی است که در حال حاضر می توان گفت تعداد واردکنندگان تقریباً در رقابت با فلافل فروشی ها قرار گرفته است. بنابراین باید دید که آیا واقعاً انحصار وجود دارد و چگونه باید از آن خارج شد.

به گزارش پایگاه خبری اسب بخار، در دور جدید واردات خودرو برخلاف دوران پیش از ممنوعیت ها دیگر هیچ شرکتی به صورت انحصاری مجوز فعالیت دریافت نکرد. در عمل، مسیر به گونه ای طراحی شد که بقایای واردکنندگان دور قبل فرصت و امکان ورود اختصاصی و انحصاری را پیدا نکردند. دیگر از نمایندگی واردات و عرضه انحصاری و اختصاصی تویوتا، بنز، ب ام و، رنو، فولکس و سایر برندها خبری نبود. به گونه ای که در حال حاضر برخی برندها از جمله نیسان، تویوتا و کیا بیش از پنج واردکننده دارند.

با این حال، یک عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس شورای اسلامی با بیان این‌که هم‌اکنون تعداد محدودی شرکت مجوز واردات خودرو دارند، گفته است: «حتا اگر تعرفه‌ها تغییر کنند، اگر مجوزها به‌صورت غیررقابتی توزیع شوند، تأثیری در بازار نخواهند داشت.»

جعفر قادری، با اشاره به مصوبه مجلس شورای اسلامی در خصوص واردات خودرو در سال ۱۴۰۴ گفت:‌ «در ارتباط با مصوبه واردات خودرو، یکی از اصول کلیدی این است که مجوز واردات باید براساس رعایت شرایط رقابتی ارائه شود، این موضوع تأثیر تعیین‌کننده‌ای بر حقوق ورودی ندارد؛ چه این حقوق معادل ۱۰۰ درصد باشد، چه ۸۰ درصد، ۶۰ درصد، یا حتا صفر، دلیل این امر این است که در شرایط رقابتی، متقاضیان واردات خودرو براساس پیشنهاد قیمتی خود برای دریافت مجوز عمل می‌کنند، به‌عبارتی، هرچه درصد حقوق ورودی کاهش یابد، افراد مبالغ بیش‌تری را برای خرید مجوز پیشنهاد می‌دهند تا سهم بیش‌تری از این بازار رقابتی را به دست آورند.»

البته به نظر می رسد دولت با تعیین شاخص «ارزان تر» بودن در تلاش است که این رقابت را ایجاد کند. هر چند به اعتقاد برخی کارشناسان خود این موضوع می تواند زمینه ساز اخراج بازیگران ضعیف تر از حوزه واردات شود. با این حال ظاهر قضیه این است که آن‌ها درصدد هستند با بازی تخصیص ارز، واردکنندگان را به تکاپوی بیش‌تر وادار کرده و مانع از برخی اقدامات از جمله بیش اظهاری و مسائلی این دست کنند.

اما مسئله اصلی واردات و در کل صنعت خودروسازی کشور به موضوعاتی مانند انحصار ربطی ندارد. از یک سو، وقتی تمام امور در دستان حاکمیت قرار دارد پس به طور کلی نمی توان راجع به انحصار صحبت کرد، چراکه خود حاکمیت نقش اصلی و اول را ایفا می کند. از سوی دیگر، مشکل اصلی کمبود ارز و تحریم هاست.

در واقع، تحریم ها و کاهش درآمدهای ارزی کشور و نیاز به توزیع و مدیریت صحیح و اصولی آن باعث شده است که در عمل انحصار توزیع ارز هم در دست حاکمیت قرار داشته باشد. بنابراین آن‌ها برای تخصیص ارز می توانند هر گونه که صلاح بدانند اقدام کنند، چون تنها عرضه کننده این کالا خودشان هستند.

اگر مجلس به دنبال رقابتی کردن واردات است باید ابتدا به دنبال راهکاری باشد که براساس آن ایران بتواند دوباره و به صورت عادی با اقتصاد جهان ارتباط برقرار کند. این ارتباط می تواند منابع ارزی کشور را تأمین کند. در غیر این صورت، هر راه و روشی هم که در پیش گرفته شود، باز هم با توجه به انحصاری بودن مدیریت و توزیع ارز، انحصار همچنان دامن‌گیر واردات و کل صنعت خودروسازی خواهد بود.

ارز واردات خودرو انحصار صنعت خودرو تحریم خودروسازی واردات خودرو