پرسش مهم درباره خصوصی سازی خودروسازان

با توجه به نظر مثبت دولت، مجلس و سایر نهادهای مؤثر و مرتبط به نظر می رسد که زمان مناسب برای خروج حکمرانی اقتصادی از این صنعت به وجود آمده است، اما از یک سو، هنوز حرکت خاصی از سوی دولت دیده نمی شود و از سوی دیگر، پرسش های مهم درباره خصوصی سازی خودروسازان بدون پاسخ مانده است.

به گزارش پایگاه خبری اسب بخار، تولید خودرو در نیمه نخست سال جاری با افت ۸ درصدی همراه شده است. افتی که دلیل اصلی آن به عواملی مانند قطعی برق، کمبود نقدینگی و ارز نسبت داده می شود. با شروع نیمه دوم سال و عبور از گرما به طور طبیعی مشکل قطعی برقی کمرنگ می شود، اما دو عامل دیگر همچنان به قوت خود باقی خواهند ماند. با توجه به بحث قیمت گذاری دستوری و همچنین وجود تحریم ها به نظر خودروسازان همچنان باید با این چالش ها دست و پنجه نرم کنند.

در این میان، کارشناسان به جد اعتقاد دارند که به رغم تمام این موانع خروج دولت از خودروسازی به خودی خود یک برد محسوب می شود. بردی که در شرایط نامطلوب به دست آمده است، اما می تواند زمینه ساز بهبود و سرعت توسعه خودروسازی کشور شود. البته با توجه به قانون و تأکیدات مقام های ارشد به نظر می رسد که دیر یا زود دولت مجبور است که شرایط عرضه سهام دولتی را فراهم کند، اما در همین زمینه پرسش هایی وجود دارد که پیش از خصوصی سازی باید شفاف سازی شده و در خصوص آن‌ها رفع ابهام شود.

البته سازمان خصوصی سازی در کتاب «آسیب‌شناسی و عارضه‌یابی فرآیند اصلاح ساختار بنگاه‌ها به منظور خصوصی سازی برای» به هفت مانع جدی در این مسیر اشاره کرده است. از منظر آن‌ها، عدم اشراف و عدم اجماع نظر سیاست گذاران در مورد حدود اقدامات آماده سازی؛ اصالت واگذاری و و اولویت عرضه بر اصلاحات ساختاری؛ زمان بندی در نظر گرفته شده برای واگذاری؛ نگاه درآمدی به واگذاری ها؛ ساختار تقسیم وظایف؛ دخالت فرآیند سیاسی در امر واگذاری؛ عدم تعریف شرایط کمک اعتباری از محل منابع عمومی به عنوان اصلی ترین موانع خصوصی سازی شناسایی شده است.

در این میان، غیر از موارد یادشده به نظر می رسد که باید به این پرسش های نیز پاسخ داده شود؛ آیا پیش از واگذاری تکلیف اصلی ترین عامل تولید زیان انباشته (به روایت خودروسازان)، قیمت گذاری دستوری مشخص خواهد شد؟ شواری رقابت و سایر نهادهای قیمت گذار چه نقشی پیدا خواهند کرد؟ آیا تضمینی برای ثبات قوانین به سرمایه گذاران داده خواهد شد؟ اهلیت خریدار چگونه احصا می شود؟ آیا با واگذاری سهام راه مدیریت دولتی بسته خواهد شد؟ آیا دولت با خلق ابزارهایی همچنان زمین بازی خود را حفظ خواهد کرد؟ آیا می توانند تعریف واحدی از چرایی خصوصی سازی ارائه دهند؟ و در نهایت این‌که آیا واقعاً می توانند دست از استفاده ابزاری از این صنعت بردارند و اجازه نفس کشیدن به مصرف کنندگان بدهند؟ آیا واقعاً اراده ای برای این کار وجود دارد؟ البته پرسش هایی در زمینه نیروی کار مازاد، سهام های تودلی، زیان انباشته و برخی تخلفات و رانت ها نیز وجود دارد که آن‌ها نیز نیاز به شفاف سازی دارد؟

خصوصی سازی خودروسازان قیمت گذاری دستوری خودرو