اقتصادی که همه را راننده تاکسی کرد ؛ چالش‌های پنهان یک صنعت پررونق

این روزها شاهد آن هستیم که تقریباً بیش‌تر افرادی که خودرو دارند، یک حساب کاربری هم در تاکسی های اینترنتی دارند، موضوعی که می‌تواند چالش‌های بسیاری را به همراه داشته باشد.

به گزارش پایگاه خبری اسب بخار، تاکسی های اینترنتی نظیر اوبر در بسیاری از کشورهای جهان به عنوان یکی از راه‌حل‌های مدرن حمل‌ونقل به‌شمار می‌روند. این سامانه‌ها با فراهم‌کردن امکان جابه‌جایی سریع و ارزان، مزایای فراوانی را برای مردم به ارمغان آورده‌اند.

اما در ایران، وضعیت به‌گونه‌ای متفاوت است. در حالی که در سایر کشورها رانندگان تاکسی های اینترنتی غالباً افرادی هستند که به‌عنوان یک شغل پاره‌وقت یا حتا سرگرمی به آن می‌پردازند، در ایران این شغل به منبع اصلی درآمد برای بسیاری تبدیل شده است. دلیل اصلی این موضوع به شرایط نامطلوب اقتصادی و حداقل حقوق ناکافی در سایر مشاغل مرسوم بازمی‌گردد.

گرایش گسترده به شغل رانندگی در تاکسی های اینترنتی و کمبود نیروی کار در صنایع دیگر

در حال حاضر، بسیاری از افراد به دلیل درآمد پایین و ناتوانی در تأمین هزینه‌های زندگی از طریق مشاغل سنتی، به شغل رانندگی در تاکسی های اینترنتی روی آورده‌اند. این تغییر شغلی باعث شده است بسیاری از کارخانه‌ها و مشاغل تولیدی با کمبود نیروی کار مواجه شوند. در شرایطی که تولید و صنعت کشور به نیروی کار ماهر و نیمه‌ماهر نیازمند است، نیروی کار ترجیح می‌دهد با فعالیت در تاکسی های اینترنتی که ساعات کاری انعطاف‌پذیری دارند، درآمد بهتری کسب کند.

این تغییر در الگوی اشتغال باعث کاهش بهره‌وری در صنایع دیگر شده و به نوبه خود اقتصاد کشور را با مشکلات جدی مواجه کرده است. از طرفی، عدم توسعه زیرساخت‌های صنعتی و کاهش فرصت‌های شغلی در حوزه‌های تولیدی، افراد بیش‌تری را به سمت این شغل‌های خدماتی سوق داده است. نتیجه این تغییر، وابستگی بیش‌تر جامعه به شغل‌هایی است که از نظر امنیت شغلی و آینده‌نگری چندان پایدار و مطمئن نیستند.

افزایش مصرف سوخت و پیامدهای آن

یکی از پیامدهای آشکار افزایش تعداد رانندگان تاکسی های اینترنتی، رشد قابل‌توجه مصرف سوخت در کشور است. با توجه به تعداد بالای خودروهایی که به صورت روزانه در سطح شهرها به جابه‌جایی مسافران مشغول‌اند، مصرف بنزین به میزان قابل‌توجهی افزایش یافته است. این مسئله نه تنها بار مالی مضاعفی را بر دولت تحمیل کرده، بلکه به مشکلات زیست‌محیطی مانند آلودگی هوا نیز دامن زده است.

افزایش مصرف سوخت همچنین باعث کاهش ذخایر انرژی کشور و افزایش هزینه‌های تأمین بنزین می‌شود. این امر به‌ویژه در شرایطی که تحریم‌ها و محدودیت‌های بین‌المللی وجود دارد، می‌تواند به چالشی جدی برای اقتصاد کشور تبدیل شود.

تزلزل امنیت شغلی رانندگان؛ شغلی در حال اشباع

یکی دیگر از مشکلاتی که به‌تدریج نمایان شده، اشباع‌شدن بازار رانندگی در تاکسی های اینترنتی است. با افزایش روزافزون تعداد رانندگان، رقابت برای جذب مسافر بیش‌تر شده و به دنبال آن درآمد رانندگان کاهش یافته است. این روند به مرور زمان باعث می‌شود این شغل نیز نتواند پاسخ‌گوی نیازهای مالی رانندگان باشد و امنیت شغلی آن‌ها به‌طور جدی به خطر بیافتد.

در حال حاضر، بسیاری از رانندگان تاکسی های اینترنتی تنها به دلیل نبود گزینه‌های شغلی دیگر به این حرفه روی آورده‌اند و با اشباع‌شدن بازار، احتمال بیکاری و مشکلات معیشتی برای آن‌ها افزایش می‌یابد. این در حالی است که نبود بیمه و حمایت‌های شغلی از سوی شرکت‌های تاکسی اینترنتی، شرایط را برای رانندگان دشوارتر کرده است.

تعدد رانندگان و خطرات امنیتی ناشی از نبود نظارت کافی

یکی از مسائل جدی که با افزایش تعداد رانندگان تاکسی های اینترنتی ایجاد شده، خطرات امنیتی و افزایش احتمال وقوع جرم و جنایت است. در نبود نظارت کافی بر روی فعالیت رانندگان و شرایط استخدام آن‌ها، زمینه برای ورود افراد با سوابق کیفری و فعالیت‌های غیرقانونی فراهم شده است. این موضوع نگرانی‌های زیادی را برای مسافران و حتا رانندگان ایجاد کرده است. البته ناگفته نماند که چنین موضوعاتی در همه مشاغل وجود دارد، اما تعدد و نبود نظارت، احتمال چنین خطراتی را افزایش می‌دهد.

ضرورت نظارت و ایجاد شغل‌های پایدار

در شرایط کنونی، لازم است نظارت بیش‌تری بر افزایش تعداد رانندگان تاکسی‌های اینترنتی و نحوه فعالیت آن‌ها صورت گیرد. شرکت‌های ارائه‌دهنده این خدمات باید ملزم به اجرای استانداردها و مقررات سخت‌گیرانه‌تر در زمینه استخدام و فعالیت رانندگان شوند تا از وقوع جرم و مشکلات امنیتی جلوگیری شود، اما متأسفانه چنین ساختاری برای نظارت دقیق بر این شرکت‌ها وجود ندارد و این شرکت‌ها با بهره‌گیری از خلأ موجود در فضای کسب‌وکارهای اینترنتی، روزبه‌روز گسترده‌تر می‌شوند.

در نهایت، تا زمانی که مردم نتوانند با مشاغل مرسوم و پایدار امرار معاش کنند، مشاغل کاذب نظیر رانندگی در تاکسی های اینترنتی در کشور ریشه‌دارتر خواهند شد. افزایش دستمزدها، ایجاد فرصت‌های شغلی پایدار، و بهبود شرایط اقتصادی از جمله اقداماتی است که می‌تواند جلوی گسترش این نوع مشاغل را بگیرد و باعث شود تا نیروهای کار به سمت شغل‌هایی حرکت کنند که ارزش افزوده بیش‌تری برای جامعه و اقتصاد کشور ایجاد می‌کنند.

تاکسی اینترنتی تاکسی های اینترنتی