در ماه‌های اخیر، صنعت خودرو ایران با کاهش چشمگیر تولید خودرو و قطعات مواجه شده است. با وجود تلاش‌های وزارت صنعت، معدن و تجارت (صمت) برای نمایش رشد تولید، آمارهای منتشرشده نشان می‌دهند نه‌تنها تولید خودرو در سال جاری روند نزولی داشته، بلکه این کاهش در بخش‌های مختلف به وضوح مشاهده می‌شود. ازجمله آسیب‌پذیرترین بخش‌ها، تولید خودروهای تجاری است که تحت‌تاثیر عوامل متعددی همچون عدم تخصیص ارز برای واردات مواد اولیه و قطعات قرار گرفته است. این وضعیت، زنگ خطری جدی برای اقتصاد و صنعت خودروی کشور به صدا درآورده است.

یکی از عوامل اصلی که منجر به کاهش تولید خودرو در سال جاری شده، کمبود ارز برای واردات مواد اولیه و قطعات موردنیاز صنعت خودرو است. باتوجه به اینکه خودروسازان داخلی وابستگی زیادی به واردات قطعات و مواد اولیه دارند عدم تخصیص ارز کافی باعث اختلالات جدی در زنجیره تامین این صنعت شده است.

علاوه‌بر این قطعه‌سازان نیز به دلیل نبود مواد اولیه کافی با مشکلات زیادی در تامین نیازهای تولید مواجه شده‌اند. با کاهش موجودی مواد اولیه در شرکت‌های قطعه‌سازی، روند تولید به شدت کاهش یافته و احتمال توقف کامل تولید در ماه‌های آینده وجود دارد.

این مشکل نه‌تنها صنعت خودرو را تحت‌تاثیر قرار می‌دهد، بلکه زنجیره گسترده‌ای از مشاغل و صنایع وابسته را نیز دچار بحران خواهد کرد. عدم تولید به‌موقع خودروها و قطعات باعث ایجاد فشار مضاعف بر بازار می‌شود و مصرف‌کنندگان را در معرض افزایش قیمت‌ها و کاهش دسترسی به خودروهای موردنیاز قرار می‌دهد.

بر اساس آمارهای منتشرشده تولید خودرو و قطعات در شرکت‌های بورسی ایران در مردادماه سال جاری نسبت‌به تیر ماه حدود ۱۸درصد کاهش یافته است. میزان فروش نیز در این بازه زمانی حدود ۱۴درصد کاهش داشته است. افت تولید در پنج‌ماهه امسال نسبت‌به مدت مشابه سال قبل نیز حدود ۱۱درصد بوده که این کاهش نشان‌دهنده شرایط نامساعد اقتصادی و مدیریتی در این صنعت است.

کاهش تولید نه‌تنها به صنعت خودروسازی آسیب می‌زند، بلکه پیامدهای منفی برای بازار نیز به همراه دارد. یکی از اصلی‌ترین مشکلاتی که با کاهش تولید به وجود می‌آید، کمبود عرضه خودرو در بازار است. این کمبود، باعث افزایش قیمت‌ها و کاهش قدرت خرید مصرف‌کنندگان می‌شود.

علاوه‌بر این، باتوجه به افزایش تقاضا برای خودروهای وارداتی و کاهش توان تولید داخلی، واردات خودروهای خارجی نیز به مشکل خورده چراکه ارز کافی برای واردات این خودروها تخصیص نیافته است. در نتیجه، بازار خودرو ایران با دو معضل اساسی مواجه شده است: کمبود خودروهای تولید داخلی و عدم دسترسی به خودروهای وارداتی.

این وضعیت به طور مستقیم بر قیمت خودروهای داخلی و وارداتی تاثیر گذاشته و باعث ایجاد نوعی بازار رقابتی ناسالم شده است. دلالان و واسطه‌ها از این فرصت استفاده کرده و با افزایش قیمت‌ها به سودهای کلانی دست یافته‌اند، درحالی‌که مصرف‌کنندگان واقعی با قیمت‌های سرسام‌آور و نبود گزینه‌های مناسب مواجه هستند.

علاوه‌بر مشکلات اقتصادی و مدیریتی، کاهش تولید خودرو و قطعات به شدت بر اشتغال در این صنعت تاثیر گذاشته است. بسیاری از کارگران و تکنسین‌های صنعت خودرو با خطر از دست دادن شغل خود مواجه هستند. این کاهش تولید به تدریج منجر به تعطیلی خطوط تولید و کاهش تقاضا برای نیروی کار خواهد شد. در نتیجه، صنعت خودرو که یکی از مهم‌ترین صنایع اشتغال‌زا در ایران به شمار می‌رود، با خطر از دست دادن نیروی انسانی ماهر و متخصص مواجه خواهد شد.