موضوع مشکلات واردات کامیون‌ها دوباره بر سر زبان‌ها افتاده است. به نظر می‌رسد موانع ترخیص و شماره‌گذاری این خودروها قرار نیست به‌طور کامل از سر راه برداشته شوند. این بار مشکل اصلی ترخیص، هزینه‌هایی است که گریبان شرکت‌های حمل‌ونقل و رانندگان را گرفته و روند ترخیص این خودروها را کند کرده است. در همین راستا، رانندگان و مالکان بسیاری از عملکرد شرکت‌های ترخیص‌کننده اظهار نارضایتی کرده‌اند. به همین منظور ماه گذشته گمرک کشور اعلام کرد هزینه‌های مربوط به خدمات پس از فروش این خودروها را حذف کرده است. گرچه حذف این خدمات گام مهمی در مسیر واردات کامیون‌های وارداتی خواهد بود، اما باز هم هزینه‌های بسیاری در این فرآیند وجود دارد. کارشناسان و فعالان این حوزه بر این باورند که حذف برخی فاکتورها می‌تواند به مدیریت این هزینه بینجامد و سرعت واردات این خودروها و به تبع آن فرآیند نوسازی را تسریع بخشد.

اقدام قاطع گمرک

ازجمله هزینه‌هایی که در مسیر واردات کامیون‌های کارکرد از همان روزهای ابتدایی هم جنجال‌برانگیز شد، هزینه مربوط به خدمات پس از فروش این خودروها بود؛ مبلغی که در روزهای ابتدایی بخش بزرگی از نرخ واردات این خودروها را شامل می‌شد و همواره موضوع بر سر آن بود که قرار نیست خریداران و واردکنندگان در ازای این هزینه‌ها، خدمات خاصی را هم دریافت کنند.

ماه گذشته بود که گمرک در اقدامی قاطع، پرداخت هزینه خدمات کامیون‌های وارداتی را حذف کرد. این اقدام به رفع یکی از موانع اصلی ترخیص کامیون‌های وارداتی از گمرک و کاهش قابل توجه هزینه‌ها برای فعالان این حوزه خواهد انجامید. پیش از این، صاحبان کامیون‌های وارداتی برای ترخیص کامیون خود از گمرک، ملزم به پرداخت مبلغی تحت عنوان «هزینه خدمات پس از فروش» به شرکت‌های خدمات‌دهنده بودند. این در حالی بود که عملا هیچ خدمتی به این کامیون‌ها ارائه نمی‌شد و این هزینه صرفا به عنوان یک عوارض اضافی بر سر راه ترخیص کامیون‌ها تلقی می‌شد.

گامی موثر برای کاهش هزینه‌های اضافی

رئیس کانون سراسری کامیون‌داران ایران بر این باور است که حذف هزینه خدمات پس از فروش این کامیون‌ها، گامی موثر برای کاهش هزینه‌های اضافه شرکت‌های حمل‌ونقل و رانندگان خواهد بود.

فیروز خدایی در این زمینه اظهار کرد: «در سال‌های گذشته و با آغاز فرآیند واردات، رانندگان و فعالان حوزه حمل‌ونقل جاده‌ای گله‌مندی خود را از هزینه بالای خدمات پس از فروش کامیون‌های وارداتی اعلام کردند و خواستار حذف هزینه‌های اضافی واردات کامیون شدند. بنابراین با اتخاذ این تصمیم از سوی گمرک و حذف هزینه خدمات پس از فروش کامیون‌های وارداتی بخشی از هزینه‌های اضافی شرکت های حمل‌ونقل و رانندگان نیز کاهش پیدا خواهد کرد.»

پرداخت ۳۰۰میلیون تومان در ازای هیچ!

با آن‌که ارائه خدمات پس از فروش برای هر یک از کامیون‌های وارداتی بسیار مهم و حیاتی است، اما تناقض‌هایی که در این مسیر وجود داشت عملا این پرداخت این هزینه برای دریافت خدمات را بی فایده کرده بود.

آن‌طور که بارها از سوی خریداران و واردکنندگان کامیون‌های کارکرده وارداتی اعلام شده بود، خدمات پس از فروشی برای این خودروها در کشور انجام نمی‌شد و تنها این افراد مجبور به پرداخت هزینه‌ اضافی برای واردات بودند.

در همین باره، رئیس کانون سراسری کامیون‌داران ایران اظهار کرده است که «وقتی نمایندگی خدمات پس از فروش خودروهای وارداتی که موظف به ارائه خدمات و تامین قطعات هستند، به ازای دریافت هزینه، خدماتی به کامیون‌داران ارائه نمی‌دهند، لزومی به دریافت هزینه اضافی که مبلغ آن بسته به مدل خودرو متفاوت بوده و بعضا تا ۳۰۰میلیون تومان افزایش پیدا می‌کند، نخواهد بود.»

گردش مالی میلیاردی برای خدماتی که وجود ندارد

از آنجا که گفته می‌شد هزینه خدمات پس از فروش که سهم بسزایی در قیمت نهایی کامیون‌های وارداتی داشت و هزینه بالایی را با خریداران و واردکنندگان تحمیل می‌کرد، بدون فایده بود و هیچ خدمات خاصی برای این خودروها در نظر گرفته نمی‌شد، باید دید سود نهایی این خدمات به جیب چه کسانی می‌رفت. باتوجه به این‌که شرکت‌های واردکننده، دریافت‌کننده این هزینه‌ها بودند، به نظر می‌رسد در این سال‌ها سود بسیاری به حساب این شرکت‌ها رفته است. به‌گفته رئیس کانون سراسری کامیون‌داران ایران؛ «اگر میانگین هزینه خدمات پس از فروش ۵۰هزار دستگاه کامیون وارداتی به کشور را ۲۰۰میلیون تومان در نظر بگیریم، مبلغ بسیار زیادی از این بابت طی سال‌های گذشته نصیب شرکت‌های واردکننده و شبکه نمایندگی‌ها شده است.» یعنی با همین حساب سرانگشتی می‌توان به این نتیجه رسید که به ازای هر ۵۰هزار دستگاه حدود ۱۰هزار میلیارد تومان گردش مالی ایجاد شده است، آن هم برای خدماتی که ظاهرا وجود نداشته است.