فروردین 1402: اتحادیه اروپا از سال 2013 گواهینامه یکپارچه‌ای را برای رانندگی در جاده‌های اروپایی معرفی کرد. این گواهینامه (هم‌اندازه‌ کارت بانکی) در تمام کشورهای اتحادیه اروپا به یک شکل است. اخذ این کارت، حداقل پیش‌نیازها و شرایط سنی تقریبا یکسانی در تمام این کشورها دارد، اما برخی مقررات متفاوت است. البته کسانی که پیش از این تاریخ، موفق به اخذ گواهینامه شده‌اند اجباری به تعویض گواهینامه‌های خود ندارند و استفاده از آن‌ها همچنان بلامانع است.

گواهینامه‌های اروپایی در چهار دسته‌بندی C ،‌B ،A وD ارائه می‌شوند که هرکدام از این دسته‌بندی‌ها، دارای چند زیرشاخه‌ و همچنین حداقل سن مجاز متفاوتی است. در تمام موارد، شما باید در کشوری که در آن ساکن هستید (که به عنوان یک قاعده کلی، کشوری است که در هر سال حداقل ۱۸۵ روز به دلیل روابط شخصی یا کاری در آن زندگی می‌کنید) درخواست صدور گواهینامه بدهید.

اگر در دو یا چند کشور اتحادیه اروپا روابط شخصی یا کاری دارید، محل سکونت معمول شما جایی به حساب می‌آید که در آن روابط شخصی دارید، به شرطی که مرتباً به آنجا مراجعه کنید.

اگر برای رفتن به کالج یا دانشگاه به کشور دیگری از اتحادیه اروپا نقل مکان کردید، محل اقامت معمول شما تغییر نمی‌کند. با این حال، اگر بتوانید ثابت کنید که حداقل ۶ ماه در آنجا تحصیل کرده‌اید، می‌توانید برای گواهینامه رانندگی در کشور میزبان خود درخواست دهید.

برخی قوانین صدور این گواهینامه‌ها در کشورهای مختلف متفاوت است. در ادامه این مطلب به بررسی گواهینامه B برای رانندگی خودرو‌های معمول می‌پردازیم:

1. فرانسه

• اگر در فرانسه حداقل ۱۵ سال داشته باشید، می‌توانید برای آموزش رانندگی ثبت نام و از ۱۷ سالگی در آزمون عملی گواهینامه B شرکت کنید. اما حداقل سن برای اخذ گواهینامه رانندگی اتومبیل ۱۸ سال است. گذراندن حداقل ۱۲ ساعت آموزش تئوری و ۲۰ ساعت عملی در مراکز معتبر آموزش رانندگی الزامی است و پس از آن باید در آزمون‌های تئوری و عملی پذیرفته شوید.
• هزینه اخذ گواهینامه در فرانسه شامل آموزش تئوری، عملی و هزینه آزمون بین ۱۸۰۰ تا ۲۵۰۰ یورو است.
• اگر در حین رانندگی بدون گواهینامه در این کشور کنترل شوید، یکی از سه پیامد زیر در انتظارتان خواهد بود:
• اگر گواهینامه داشته باشید اما همراهتان نباشد، ۳۸ یورو جریمه می‌شوید و موظف خواهید بود در مدت ۵ روز گواهینامه خود را نزد یک ایستگاه پلیس یا ژاندارمری برده و ارائه دهید. در صورت عدم ارائه، ممکن است با جریمه ۷۵۰ یورویی مواجه شوید. در هر دو مورد امتیازی از گواهینامه شما کسر نخواهد شد.
• اگر گواهینامه نداشته باشید و اولین بارتان باشد، پلیس می‌تواند با تعیین جریمه ثابت ۸۰۰ یورویی (یا حداقل ۶۴۰) شما را از رفتن به دادگاه برهاند. در این صورت شما موظفید جریمه حداقلی ۶۴۰ یورویی را در مدت ۱۵ روز بصورت نقد یا چک یا در مدت ۳۰ روز بصورت آنلاین، یا جریمه ۸۰۰ یورویی را ظرف ۴۵ روز بصورت نقد یا چک یا ۶۰ روز بصورت آنلاین پرداخت کنید.  در صورت عدم پرداخت، این جریمه ممکن است تا ۱۶۰۰ یورو افزایش یابد. اما اگر بار اولتان نباشد، شما به دادگاه فرستاده می‌شوید و با جریمه ۱۵هزار یورویی و یک‌سال زندان یا جریمه‌های جایگزین همچون الزام به انجام خدمات عمومی رایگان یا محرومیت از خدمات اجتماعی محکوم خواهید شد و در هر دو مورد ممکن است وسیله نقلیه‌تان توقیف شود.
• در صورتی که با گواهینامه تقلبی در فرانسه رانندگی کنید و توسط پلیس شناسایی شوید، ممکن است به پرداخت مبلغی تا ۷۵ هزار یورو جریمه همچنین پنج سال زندان محکوم شوید یا با محکومیت‌های مشابه همچون محرومیت از حقوق مدنی، الزام انجام خدمات عمومی، ممنوعیت ورود به کشورهای اتحادیه اروپا و ممنوعیت رانندگی با وسایل نقلیه برای ۵ سال مواجه شوید.

تعویض گواهینامه با گواهینامه فرانسوی

اگر به تازگی اقامت خود را در فرانسه آغاز کردید، در فرانسه دانشجو نیستید و گواهینامه رانندگی‌تان از کشوری خارج از اتحادیه اروپا (به غیر از بریتانیا تا قبل از سال ۲۰۲۱) صادر شده است، در صورتی که کشور صادر کننده گواهینامه‌تان مورد تایید فرانسه باشد، باید حتما  گواهینامه خود را با گواهینامه فرانسوی بصورت رایگان تعویض کنید؛ زیرا تنها یک‌سال با ترجمه گواهینامه خود می‌توانید در این کشور رانندگی کنید و در صورت مستقر شدن در فرانسه، تعویض گواهینامه برای شما الزامی است. برای مثال شهروندان ایران مجاز به تعویض گواهینامه خود با گواهینامه فرانسوی هستند اما شهروندان افغانستان یا مکزیک اجازه این کار را ندارند و برای دریافت گواهینامه فرانسوی موظف به موفقیت در آزمون تئوری و عملی رانندگی هستند.

دانشجویانی که کارت اقامت یا تیتر دانشجویی دارند نیازی به تعویض گواهینامه خود نداشته و می‌توانند با به همراه داشتن اصل گواهینامه معتبر کشور خود و ترجمه رسمی آن در تمام مدت تحصیل در فرانسه رانندگی کنند. توجه داشته باشید این قوانین مختص فرانسه است و در دیگر کشورهای اتحادیه اروپا صدق نمی‌کند. رانندگی در هر کشور تابع قوانین آن کشور است.

2. آلمان

• در آلمان نیز باید حداقل ۱۸ ساله باشید تا بتوانید گواهینامه بگیرید. برای این کار همچنین باید دست‌کم ۱۴ ساعت آموزش تئوری و ۱۲ ساعت عملی بگذرانید.
• آزمون‌های عملی معمولا در موسسات دولتی گرفته می‌شوند، در حالی که آزمون‌های تئوری می‌توانند در مراکز آموزش رانندگی هم برگزار شوند.
• هزینه اخذ گواهینامه در این کشور شامل آموزش تئوری، عملی و هزینه آزمون بین ۱۵۰۰ تا ۲۵۰۰ یورو است و رانندگی بدون گواهینامه جریمه‌ای ۳هزار یورویی و احتمالا زندان دارد.
• رانندگان غیراروپایی متخلف ممکن است در بعضی موارد در صورت رانندگی بدون گواهینامه از خاک آلمان اخراج شوند.

تعویض گواهینامه با گواهینامه فرانسوی

با گواهینامه‌های رانندگی کشورهای خارج از اتحادیه اروپا، تنها برای شش ماه اجازه دارید در آلمان رانندگی کنید و هنگام رانندگی باید همیشه گواهینامه خود و ترجمه رسمی آن به زبان آلمانی را به همراه داشته باشید. اما اگر گواهینامه رانندگی یکی از کشورهای ایسلند، لیختن اشتاین، نروژ، آندورا، هنگ‌کنگ، موناکو، نیوزیلند، سان مارینو، سوئیس و سنگال را داشته باشید نیازی به ترجمه نیست.

اگر در آلمان پناهنده هستید، پس از تحویل همه مدارکتان از جمله گواهینامه به اداره فدرال مهاجرت و پناهندگی (BAMF) در هنگام درخواست پناهندگی، در جریان بررسی پرونده‌تان اجازه رانندگی ندارید و پس از تصمیم‌گیری دولت درخصوص پناهندگی‌تان و دریافت گواهینامه رانندگی، شخصا باید برای تبدیل آن به گواهینامه آلمانی اقدام کنید.

اما اگر برای تحصیل یا کار به آلمان مهاجرت کردید وگواهینامه کشور خود را همراه دارید، می‌توانید به مدت شش ماه از ابتدای ورود خود به آلمان با این گواهینامه رانندگی کنید و سپس آن را به گواهی‌نامه آلمانی تبدیل کنید. در صورتی که گواهینامه ایرانی یا افغانستانی دارید باید برای تبدیل آن به گواهینامه آلمانی حتما آزمون‌های تئوری و عملی را با موفقیت پشت سر بگذارید و نیازی نیست در کلاس‌ها شرکت کنید.

اگر تا حالا گواهینامه نداشتید و یا گواهینامه‌تان منقضی شده و امکان تمدید ندارید، باید برای اخذ گواهینامه جدید اقدام کنید.

3.ایتالیا

• در ایتالیا هم مثل فرانسه و آلمان باید دست‌کم ۱۸ ساله باشید تا بتوانید گواهینامه دسته B دریافت کنید. برای این کار باید حداقل آموزش تئوری و عملی را بگذرانید و امتحان بدهید.
• هزینه اخذ گواهینامه در این کشور شامل آموزش تئوری، عملی و هزینه آزمون بین ۸۰۰ تا ۱۵۰۰ یورو است. اگر در ایتالیا بدون گواهینامه رانندگی کنید و بازداشت شوید، برای بار اول از مواجهه با دادگاه در امانید اما باید بین ۵هزار تا ۳۰هزار یورو جریمه پرداخت کنید. ولی بار دوم دیگر پایتان به دادگاه کشیده می‌شود و یک تا دو سال حبس در انتظارتان خواهد بود.
• ایتالیا گواهینامه ایرانی را معتبر نمی‌داند و نمی‌توانید گواهینامه خود را با گواهینامه ایتالیایی تعویض کنید.

4.سوئد

• شرایط عمومی اخذ گواهینامه در سوئد نیز همچون باقی کشورهای اروپایی است؛ با این تفاوت که برای اخذ گواهینامه در این کشور در ابتدا باید مجوز اخذ گواهینامه رانندگی را از سازمان ترابری سوئد دریافت کنید.
• هزینه اخذ گواهینامه در این کشور اسکاندیناویایی شامل آموزش تئوری، عملی و هزینه آزمون حدود ۱۵هزار کرون (تقریبا ۱۳۳۰ یورو) است. البته برای پوشش‌دهی این هزینه، در کشور سوئد وام‌هایی برای دانشجویان از طریق هیأت مالی دانشجویی سوئد (CSN) وجود دارد.

تعویض گواهینامه با گواهینامه سوئدی

اگر از یک کشور دیگر گواهینامه رانندگی معتبر داشته باشید، می‌توانید در مدتی که در سوئد پناهجو هستید رانندگی کنید. اما برای ادامه رانندگی پس از ثبت‌نام در اداره ثبت احوال، باید یک گواهینامه رانندگی سوئدی داشته باشید یا در عرض یک سال گواهینامه رانندگی خود را به گواهینامه رانندگی سوئدی تبدیل کنید.

در صورتی گواهینامه رانندگی از یک کشور عضو منطقه همکاری‌های اقتصادی اروپا (EES)، بریتانیا یا جزایر فارو داشته باشید، لازم نیست گواهینامه رانندگی خود را به گواهینامه رانندگی سوئدی تبدیل کنید.