صنعت خودرو روز به روز در حال پیشرفت است و خودروسازان به سمت کاهش آلایندگی‌ها می‌روند. این روزها شاهد کنار گذاشته شدن پیشرانه‌های احتراقی‌ و جاگزینی باتری‌ها هستیم. طبق استانداردهای اتحادیه اروپا، خودروها باید با کمترین میزان آلایندگی تولید شوند و خودروسازان از پیشرانه‌های حجیم و بنزینی پرهیز کنند.

برخلاف این که خودروهای برقی جدید به نظر می‌رسند، جالب است بدانید اولین خودرو برقی جهان در دهه 80 میلادی ساخته شده بود. اما اکنون چند سالی است که این خودروها با تیراژ بالا در جهان تولید می‌شوند و حتی مشهورترین خودروسازان به پیشرانه‌های برقی روی آورده‌اند.

اما پیشرانه خودروها تنها به دو مدل احتراقی و الکتریکی محدود نیست. برخی از خودروها به هر دو موتور بنزینی و الکتریکی مجهز شده‌اند. به این خودروها هیبریدی می‌گویند. خودروهای هیبریدی، نسبت به خودروهای تمام بنزینی مصرف سوخت کم‌تری دارند و پاک‌تر هستند.

نصب هر دو پیشرانه بنزینی و الکتریکی در یک خودرو، روش هوشمندانه‌ای برای کنترل مصرف سوخت، افزایش توان خودرو و کاهش آلودگی است. همچنین خودروهای هیبریدی می‌توانند به طور همزمان مزایای یک خودرو تمام بنزینی و تمام برقی را ارائه دهند.

خودروهای هیبریدی، می‌توانند بهترین راه حل برای شهرهایی باشند که علاوه بر آلودگی هوا، با مشکل تولید برق نیز مواجه هستند. زیرا موتور الکتریکی خودروهای هیبریدی ( به جز مدل پلاگین هیبرید) از طریق بازسازی انرژی‌ها شارژ می‌شود. برای مثال، با هر بار ترمز زدن، انرژی هدر نمی‌رود و برای شارژ موتور الکتریکی از آن استفاده می‌شود. بنابراین این نوع خودروها بدون نیاز به شارژ باتری با برق، مصرف سوخت و آلودگی هوا را کاهش می‌دهند.

خودروهای هیبریدی از یک الگوی یکسان و مشخص پیروی نمی‌کنند و انواع مختلفی دارند. ممکن است موتور بنزینی نقش اصلی را در یک خودرو هیبریدی بازی کند و یا برعکس، موتور الکتریکی محرک اصلی آن باشد. بنابراین می‌توان این نوع خودروها را طبق میزان و نحوه دخالت موتور بنزینی و الکتریکی دسته‌بندی کرد.

1. خودرو هیبرید موازی (Parallel Hybrid)

در خودروهایی با پیشرانه هیبریدی موازی، هر دو موتور بنزینی و الکتریکی تقریبا به یک اندازه دخیل هستند و می‌توانند به طور جداگانه و یا هماهنگ و همزمان کار کنند. این بدان معناست که هر دو موتور به چرخ‌ها متصل بوده و کاملا مستقل از یکدیگر هستند. به چنین پیشرانه‌هایی هیبرید موازی می‌گویند.

2. خودرو هیبرید سری (Series Hybrid)

در برخی از خودروهای هیبریدی، موتور الکتریکی نقش اصلی را بازی می‌کند و موتور بنزینی درواقع تقویت کننده موتور برقی بوده و نقش یک ژنراتور را دارد. این نوع الگوی پیشرانه، هیبرید سری نام گرفته است. هیبریدهای سری، نسبت به هیبریدهای موازی، باتری بزرگ‌تر و پرظرفیت‌تری لازم دارند. ضمنا موتور بنزینی در این نوع خودروها به طور جداگانه وارد مدار نمی‌شود.

3. خودرو هیبرید سری/موازی (Series-Parallel Hybrid)

همانطوری که از توضیحات قبلی و نام این نوع از خودرو های هیبرید پیداست، خودروهای با سیستم هیبرید سری/موازی از ترکیب دو موتور برقی و بنزینی برای حرکت بهره می‌برند اما در حالت کلی تنظیم وزن تأثیرگذاری این دو موتور با هم تفاوت خواهد داشت.

به این صورت که این خودروها دارای سیستم رایانه‌ای به خصوصی هستند که با توجه به مقدار نیازی که به نیرو دارد، دستورهای هماهنگی میان موتورها و میزان استفاده از آن‌ها را صادر می‌کند. برای مثال می‌توان گفت که در سرعت‌های پایین و در مواقعی که خودرو نیاز به قدرت زیادی ندارد تنها موتور برقی در حال انتقال قدرت به چرخ‌هاست و با افزایش سرعت، فرمان درخواست نیروی بیشتر توسط رایانه به موتور بنزینی صادر می‌شود و هر دو موتور قدرت مورد نیاز را به اتفاق تأمین می‌کنند.

4. خودرو هیبرید ملایم (Mild Hybrid)

برخی از خودروهای بنزینی، یک ژنراتور برقی 48 ولتی دارند که از برق 12 ولت خودروهای معمولی قوی‌تر بوده و نسبت به موتورهای برقی سایر خودروهای هیبریدی ضعیف‌تر است. به چنین سیستمی، هیبرید ملایم می‌گویند.

در خودروهایی با سیستم هیبرید ملایم، یک موتور الکتریکی ضعیف تعبیه شده که به تنهایی نمی‌تواند خودرو را به حرکت دربیاورد. حتی ممکن است برخی از افراد آن‌ها را جزء خودروهای هیبریدی به حساب نیاورند و بنزینی بشمارند.

خودروهای پلاگین هیبرید (PHEV)، شباهت بسیار زیادی به خودروهای تمام الکتریکی دارند. برای این دسته از خودروها، یک باتری بزرگ تعبیه می‌شود که قابل شارژ کردن است. یعنی درست همانند خودروهای تمام برقی، یک پورت شارژ برای آن تعبیه شده و با برق شهری قابل شارژ است.

خودروهای پلاگین هیبرید می‌توانند مسافت مشخصی را در حالت تمام الکتریکی طی کنند. در بازار کشورمان، خودروی میتسوبیشی اوتلندر در نسخه پلاگین هیبرید وارد شده و با برق شهری شارژ می‌شود.